شکی نیست که مجموعه احکام شرعی و فروع آن، تفصیل مبهماتی است که در قرآن به طور مجمل و به شکل عام یا مطلق آمده است و همه روایاتی که از معصومین علیهم السّلام صادر شده و نیز فعل و تقریر آنان که به منظور بیان ابعاد مختلف شریعت انجام پذیرفته است، همه و همه، توضیح و تفسیر کلیاتی است که در قرآن کریم درباره احکام و اخلاق و آداب ذکر شده است. خداوند خطاب به پیامبرش می‌فرماید: «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ». [1] بنابراین وظیفه اساسی پیامبر تبیین مبهماتی است که در قرآن آمده است و از این رو، همه بیانات پیامبر در زمینه ابعاد شریعت، تفسیر قرآن به حساب می‌آید.
آنچه ذکر شده، علاوه بر مواردی است که صحابه به پیامبر مراجعه می‌کردند و سؤالاتشان را در زمینه معانی آیاتی که ابهام داشت مطرح می‌کردند و حضرت با شرح و توضیح بر آنان پاسخ می‌گفت. [2]

همچنین در گذشته از ارزش تفسیر صحابه یاد کردیم؛ کسانی که در دامان رسالت پرورش یافته و زلال گوارای دانش را بدون واسطه از منبع اصلی‌اش نوشیده بودند و در سایه ارشاد و راهنمایی مستقیم پیامبر صلّی اللّه علیه و آله درس دین آموخته بودند؛ از این رو، بی‌تردید معانی قرآن را بهتر از دیگران می‌فهمیدند و بیش از دیگران به نشانه‌های روشن معارف عالی آن راه می‌یافتند.
ابن مسعود می‌گوید: «هر یک از ما- صحابه- که ده آیه را می‌آموخت از آن