نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 202
دست به دست میگشت، ثعالبی آن را خلاصه کرد. او روایات تفسیری بیشتری از «تفسیر طبری» برگزیده و نکات ادبی و قرائات را نیز- به طور کوتاه- آورده است ولی شواهد شعری ابن عطیه را به جهت رعایت اختصار حذف کرده است. وی از کسانی است که نتوانستهاند خود را از چنگال نیرومند اسرائیلیات نجات دهند؛ و اسرائیلیات، در جای جای تفسیرش راه یافته است؛ گرچه گاهی به اسرائیلی و بیاعتبار بودن داستانی که آورده است نیز اشاره میکند. این تفسیر از این جهت که خلاصهای از عمدهترین تفاسیر سلف است مفید و در حد خود ارزشمند است.
19. الدرّ المنثور
جلال الدین ابو الفضل، عبد الرحمان بن ابی بکر بن محمد سیوطی (متوفای 911)؛ اصل او از خانوادهای بود که در شهر اسیوط (شهری در صعید علیای مصر) میزیستند. گفتهاند: در اصل فارس بوده و در بغداد سکونت داشتهاند و سپس به مصر مهاجرت کردهاند. جلال الدین سیوطی از کودکی نبوغ خود را در حفظ و تحصیل علم نشان داد. وی در سنّ هشت سالگی آموختن قرآن را به پایان رسانید. استادان و شاگردان او بیشمارند. او بیش از پانصد تألیف دارد که از لحاظ تنوّع و گستردگی کم نظیر است. خود چنین میگوید: «دویست هزار حدیث از بر دارم و اگر بیشتر مییافتم بر آن میافزودم. وی آگاهترین مرد زمان خویش به حدیث شناسی و شناخت ابعاد آن- متنا و سندا- به شمار میرفت. تألیفات او از هر نظر ارزشمند، مفید و مورد توجّه همگان بوده است. او کوششهای متقدّمین را در رشتههای مختلف حدیث و تفسیر و علوم قرآنی به سبک جالبی گرد آورده و متون بسیاری را که در دسترس نبوده، یکجا در اختیار دانشدوستان قرار داده است و میتوان گفت کتب وی- بویژه در تفسیر و علوم قرآنی- دایرة المعارفی قرآنی به شمار میرود و مراجعهکننده را تا حدود زیادی بینیاز میسازد. سیوطی، همانند علّامه مجلسی و فیض کاشانی و سید عبد اللّه شبر، کاری گسترده و فراگیر انجام داده است. وی نخست بر اساس نقل روایات از سلف و با اسانید متّصل، تفسیری به نام
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 202