تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 201

در ذیل آیه تطهیر (سوره احزاب 33: 33) این گفته را که این آیه تنها درباره زنان پیغمبر نازل شده در درجه دوم اعتبار می‌داند؛ گرچه سبب نزول آیه باشد و شمول آیه را ارجح می‌شمارد. آنگاه به روایات انبوهی که حدیث پنج تن آل عبا را مطرح کرده است می‌پردازد و آنها را از طرق متعدد- که بیشتر صحت سند دارند- به تفصیل نقل می‌کند و در تأیید آن به حدیث ثقلین [و نظریات مختلف مربوط به آن نیز می‌پردازد. [1] کسی از مفسران عامه را ندیدم که درباره آن، بدین گستردگی سخن بگوید.
با این وصف، شیخ او ابن تیمیه در حدیث مربوط به تفسیر «قربی» به «قربای پیامبر» تشکیک و در نهایت آن را تکذیب می‌کند و می‌گوید: چنین حدیثی اصلا در کتب معتبر وجود ندارد. [2] با آنکه ابن کثیر این معنا را از طریق بخاری از سعید بن جبیر و نیز از سدّی، از طبری، درباره حدیث مربوط به ماجرای امام سجاد علیه السّلام و مرد شامی- بدون تردید در سند- نقل می‌کند.
همچنین حدیث ثقلین را در رابطه با ثقل اصغر (عترت) انکار می‌کند و دلالت آن را بر فرض صحت، مورد مناقشه قرار می‌دهد؛ [3] با آنکه ابن کثیر این روایت را نیز به طرق مختلف و با صراحت کامل می‌آورد؛ ولی- ابن تیمیه- در خصوص آیه تطهیر، نتوانسته است ایرادی بگیرد و تنها راه تأویل را پیش گرفته است. [4]
از این گونه موارد که ابن تیمیه بی‌پروا و بدون مبنا به ردّ و نقض احادیث صحاح پرداخته است بسیار است.

18. تفسیر ثعالبی (الجواهر الحسان)

ابو زید، عبد الرحمان بن محمد بن مخلوف ثعالبی [5] (متوفای 876)؛ این تفسیر خلاصه تفسیر ابن عطیه «المحرر الوجیز» است. از آنجا که تفسیر ابن عطیه در بلاد مغرب اسلامی از جایگاه مهمّی برخوردار بود و در میان علما و دانشمندان آن دیار

[1] تفسیر ابن کثیر، ج 3، ص 486- 483.
[2] ابن تیمیّه، منهاج السنه، ج 4، ص 27 و 28.
[3] همان، ص 104 و 105.
[4] همان، ص 20.
[5] ثعالبی، به کسانی گفته می‌شود که در تهیه و فروش پوست ثعلب (روباه) دست دارند.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 201

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست