تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 81

قدرت احساسی عمیق می‌بخشد که با داشتن آن در زندگی سعادتمند شده و از کرامت والای انسانی خویش بهره‌مند می‌گردد، ولی اگر سرشتش را وارونه گرداند، بهره‌مندی او زوال یافته، بدون شک، در زندگی دچار شقاوت خواهد شد و همواره در تاریکی‌های جهل و گم‌راهی به سر خواهد برد. خداوند می‌فرماید: «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَی الظُّلُماتِ» [1]. بنابراین انسانی که در تاریکی‌های گم‌راهی سرگردان است گویی احساس خود را از دست داده و کرامت والای خویش را باخته است. چنین شخصی خود را فراموش کرده و از انسان بودن خویش غافل است. حیاتی پست و حیوانی دارد؛ تنها دنبال سیر کردن شکم خویش است و آرمانی دیگر در سر نمی‌پروراند. این پستی تدریجی که به زندگی او راه یافته در نتیجه سهل انگاری‌ای است که نسبت به خود و کرامت انسانیش روا داشته است. آیه مبارکه «وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ کَما لَمْ یُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ» [2] نیز همان معنا را می‌فهماند. خداوند در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ» [3]؛ زیرا فراموشی نفس، کنایه از دور شدن از نشانه‌های انسانیت و شرافت اصلی انسان است. در جای دیگری می‌فرماید: «وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لکِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَی الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ» [4].
دومین شاهد بر صدق مدعای علامه، آیه مبارکه «وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما جَزاءً بِما کَسَبا» [5] می‌تواند باشد. فقیهان در موضع قطع دست سارق اختلاف نظر دارند، این اختلاف ناشی از ابهامی است در تعبیر دست که آیا از کتف به حساب می‌آید یا از آرنج یا ساق یا مچ یا بن انگشتان؟
عیاشی در تفسیر خویش از زرقان، شاگرد ابن ابی داوود و قاضی القضات بغداد

[1] «خداوند سرور کسانی است که ایمان آورده‌اند. آنان را از تاریکی‌ها به سوی روشنایی بیرون می‌برد. [ولی کسانی که کفر ورزیده‌اند، سرورانشان [همان عصیان گران طاغوتند که آنان را از روشنایی به سوی تاریکی‌ها بیرون می‌برند». بقره 2: 257.
[2] «و دل‌ها و دیدگانشان را بر می‌گردانیم [در نتیجه به آیات ما ایمان نمی‌آورند] چنان که نخستین بار به آن ایمان نیاوردند». انعام 6: 110.
[3] «و چون کسانی باشید که خدا را فراموش کردند و او [نیز] آنان را دچار خود فراموشی کرد». حشر 59: 19.
[4] «و اگر می‌خواستیم، قدر او را به وسیله آن [آیات بالا می‌بردیم، اما او به زمین [دنیا] گرایید و از هوای نفس خود پیروی کرد». اعراف 7: 176.
[5] مائده 5: 38.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 81

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست