تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 319

مروزی می‌گوید: «عکرمه داناترین شاگرد ابن عباس درباره تفسیر است. او در شهرها می‌گشت و دانش خویش را عرضه می‌داشت» [1]. قتاده می‌گوید: «داناترین تابعان، عطاء، سعید بن جبیر و عکرمه هستند ... و داناترین ایشان درباره تفسیر عکرمه است». ابن عیینه می‌گوید: «از ایوب شنیدم که می‌گفت: اگر به تو بگویم از زمانی که عکرمه در بصره بر ما وارد شد تا موقعی که از آنجا رفت، حسن بصری تفسیر بسیاری از آیات را رها کرده بود، راست گفته‌ام» [2].
ابن مدینی می‌گوید: «عکرمه از دانشمندان بود و در میان هم بستگان ابن عباس داناتر از او وجود نداشت». ابن منده می‌گوید: «ابو حاتم گفت: اصحاب ابن عباس همه ریزه‌خوار سفره دانش عکرمه‌اند». ابن خیثمه می‌گوید: «عکرمه از متقن‌ترین مردم در روایت خود است» [3].
این همه گواهی فراوان و سرشار درباره این مرد که او را در اوج قله فضیلت و دانش و اعتماد در نزد اهل فن نشانده است، تمامی اوهام و دروغ‌هایی را که درباره او گفته‌اند باطل می‌سازد؛ زیرا این سخنان با شخصیت او که پرورش یافته مکتب ابن عباس و مورد عنایت ویژه او بوده است، سازگاری ندارد.
ابو جعفر طبری می‌گوید: «هیچ کس عکرمه را از پیشرفت در علم فقه و آموختن قرآن و تأویل آن، و فراگیری و پخش آثار بسیار آن بازنمی‌داشت. او مولای خودش ابن عباس را نیک می‌شناخت (و به واسطه همین شناخت، به خوبی از او فرا می‌گرفت). توصیف‌هایی که چهره‌های بارز اصحاب ابن عباس در زمان حیات عکرمه از او نموده‌اند، چنان که او را به پیشرفت در علم ستوده‌اند و مردم را به فراگیری از او رهنمون کرده‌اند، به گونه‌ای است که با گواهی برخی از آنان عدالت فرد ثابت می‌شود؛ و کسی که عدالتش محرز شد، دیگر جرح و نکوهش درباره او پذیرفته نیست و عدالت چنین فردی با ظن و گمان و برخی گفتارها از قبیل اینکه کسی به آزاد شده خویش بگوید: «لا تکذب علیّ» و امثال آن، که توجیهات خاص

[1] همان. این حدیث را ابن حجر در مقدمه شرح بخاری، ص 428 به این صورت نقل کرده است: «عکرمه داناترین مردم از میان غلامان و اطرافیان ابن عباس بود».
[2] همان، ص 266.
[3] مقدمه شرح بخاری از ابن حجر، ص 428.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 319

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست