نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 198
روزی به ابن عباس گفتند: دانش تو در مقابل دانش پسر عمویت علی در چه حدی است؟ پاسخ داد: همچون قطرهای باران در برابر اقیانوس بیکران» [1]. حاکم نیشابوری از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله نقل میکند که فرمود: «قرآن با علی و علی با قرآن است و این دو تا هنگام رستاخیز و حضور نزد من از یک دیگر جدایی ناپذیرند». نیز فرمود: «من شهر دانشم و علی دروازه آن. پس هر کس آهنگ ورود به این شهر دارد باید که از دروازه آن داخل شود» [2]؛ یعنی تنها از طریق علی علیه السّلام میتوان به علوم وحی دسترسی یافت. اکنون وقت آن فرا رسیده تا گوش جان به کلام خود امیر مؤمنان علیه السّلام بسپاریم و از زبان خودش توصیف او را بشنویم. میفرماید: «درباره کتاب خدا از من بپرسید؛ زیرا آیهای وجود ندارد مگر اینکه من میدانم در شب نازل شده یا در روز و در دشت فرو فرستاده شده یا در کوهسار». در جای دیگر میفرماید: «به خدا سوگند! آیهای از قرآن فرو فرستاده نشده مگر اینکه من میدانم درباره چه کسی و در چه مکانی نازل گردیده است؛ زیرا پروردگارم مرا درونی ژرفاندیش و زبانی پرسشگر بخشیده است». به وی گفتند: چرا تو از دیگر یاران پیامبر بیشتر حدیث میدانی!؟ فرمود: «زیرا هر گاه از او میپرسیدم مرا آگاه میساخت و اگر سکوت میکردم خود با من آغاز سخن میکرد» [3]. نیز میفرماید: «نخستین کسی بودم که بر پیامبر وارد میشدم و آخرین فردی بودم که از محضرش مرخص میشدم؛ هر گاه سؤال میکردم، پاسخم میداد و چنانچه سکوت میکردم با من سخن آغاز میکرد. هر روز یک بار و در شب یک بار بر وی وارد میشدم؛ گاه این دیدار در منزل من صورت میپذیرفت. پیامبر بیشتر اوقات به خانهام میآمد و اگر در برخی از جلسات من به محضرش میشتافتم با من [1] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 19. [2] المستدرک حاکم، ج 3، ص 127 و 126 و 124. [3] بلاذری، أنساب الأشراف، ص 99- 98، شماره 26، 27 و 28.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 198