از طاعون عمومى فوت كردند، ناچار ببعضى از بلاد جزاير و مغرب‌زمين مسافرتها كرد، در هرجا بسيار محترم ميزيست. در سنّ جوانى آوازه كمالات او در تمامى اقطار در نهايت اشتهار، در هريك از بلاد متفرقه متصدى بعضى از مشاغل سياسى دولتى از قبيل وزارت و كتابت و غيره بود، اخيرا حظّ علم را بهمه مراتب دولتى ترجيح داد و چند سال در حدود صحرا بتأليف همين كتاب تاريخ معروف و شرح قصيده برده و تلخيص بسيارى از كتب ابن رشد و تأليفات ديگرى در حساب و منطق و اصول فقه و ادبيّات متداوله پرداخت، در سال هفتصد و نود و هفتم از تدوين كتاب تاريخ مزبور فراغت يافت. در بعضى از مواضع دوچار حبس نيز بود، اخيرا در مصر بامر سلطان برقوق حكمران آن نواحى قاضى القضاة مذهب مالكى مصر يا حلب شد، در هنگام استيلاى تيمورلنگ مورد تجليل و عنايات تيمورى نيز گرديد، بقول بعضى اسير شده و درعين‌حال اسارت نديم تيمور هم بود و اسيرا و نديما بسمرقند رفت، تا روزى بدو گفت من كتاب تاريخى حاوى تمامى وقايع را دارم كه در مصر مانده و خوف آنرا دارم كه دست‌برد اين مجنون (سلطان برقوق) باشد پس بعد از اذن تيمور باز بمصر برگشت و در قاهره مشغول تدريس بوده و از تأليفات او است:

1- تاريخ غرناطه كه غير از تاريخ معروف ذيل او ميباشد و يك نسخه از آن در كتابخانه اسكوريال از اسپانيا موجود است 2- شرح قصيده برده كه شرحى عجيب است 3- العبر و ديوان المبتدء و الخبر فى ايام العرب و الروم (و العجم خ ل) و البربر كه هفت مجلد، به تاريخ ابن خلدون معروف، كثير الفائدة و در قاهره و غيره چاپ، جلد آخر آن بتاريخ الدول الاسلامية بالمغرب موسوم، جلد اوّلش نيز بمقدمه ابن خلدون معروف و بارها در بيروت و قاهره و غيره بطبع رسيده و بتصريح بعضى از اهل خبره خزانه علوم ادبيّه و سياسيّه و اجتماعيّه ميباشد و مانند آن تأليف نشده است و غير اينها كه فوقا اشاره گرديد. وفات ابن خلدون بسال هشتصد و ششم يا هشتم هجرى قمرى بموت فجأه در قاهره واقع شد و در خارج باب النصر در مقابر صوفيّه مدفون گرديد.

(كف و ص 57 هب و 32 ج 1 فع و 465 هر و 621 ج 1 س و 95 مط)