3. اهداف مکتب اقتصاد اسلامي

مکتب اقتصاد اسلامي اهداف خاصي را براي تحقق خود بيان کرده است که چگونگي اجراي اين اهداف، به مقتضيات زمان و مکان و اوضاع و شرايط جوامع مختلف بستگي دارد.

آيات و رواياتي که بيانگر اهداف اين مکتب‌اند به دو دسته‌ي سلبي و ايجابي تقسيم مي‌شوند. مضمون آياتي که به جنبه‌ي سلبي پرداخته‌اند آن است که مال و ثروت‌اندوزي هدف نهايي زندگي بشر نيست و آياتي که بيان‌گر جنبه‌ي ايجابي‌اند از استقلال، خودکفايي، اقتدار، رشد و توسعه‌ي اقتصادي، عدالت اجتماعي و تحکيم ارزش‌هاي معنوي و اخلاقي حکايت مي‌کنند.

اهداف سلبي

برخي از آيات دل‌بستگي به دنيا و اموال و اولاد را مذمت نموده‌اند؛ البته اين آيات به هيچ وجه در صدد تثبيت رهبانيت نيستند، بلکه هدف نهايي دانستن و ارزش ذاتي قايل شدن براي اين امور را مردود دانسته‌اند. الْمَالُ وَ الْبَنُونَ زِينَهُ الْحَياهِ الدُّنْيا وَ الْبَاقِياتُ الصَّالِحَاتُ خَيرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَوَاباً وَ خَيرٌَ أَمَلاً [1]؛ مال و فرزندان زيور زندگي دنياست و کارهاي شايسته نزد پروردگارت ماندني و داراي پاداشي بهتر و آينده‌ي آن بيش‌تر است. وَابْتَغ فِيما آتَاکَ اللهُ الدَّارَ الآخِرَهَ وَ لاَ تَنسَ نَصِيبَکَ مِنَ الدُّنْيا وَ اَحْسِن کَمَا اَحْسَنَ اللهُ اِلَيکَ وَ لاَ تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْاَرْضِ اِنَّ اللهَ لاَ يحِبُّ الْمُفْسِدِينَ [2]؛ و با آن چه خدا به تو داده است،