نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 433
كم صديق عرفته بصديق *** صار احظى من الصّديق العتيق
و رفيق رأيته فى طريق *** صار عندى هو الصديق الحقيق«70»
و هر گاه فضيلت را براى خود ببيند، دوستش را كوچك شمرده است و
اين صفت در بين عموم مسلمين نكوهيده است. پيامبر (ص) فرمود: «در بدى شخص
همين بس كه دوستش را تحقير كند»«71» و از كمال انبساط و ترك تكلّف آن است
كه با دوستانش در هر هدفى كه دارد مشورت كند چرا كه خداى تعالى فرموده است:
وَ شاوِرْهُمْ في الْأَمْرِ«72» و سزاوار نيست كه چيزى از اسرارش را از
ايشان پوشيده دارد، همان طورى كه از يعقوب برادرزاده معروف نقل كردهاند كه
گويد: اسود بن سالم نزد عمويم، معروف، كه با هم دوست بودند، آمد و گفت:
همانا بشر بن حارث، دوستى با تو را، دوست مىدارد اما شرم مىكند كه آن را
به زبان آورد، مرا نزد تو فرستاده تا از تو بخواهم كه مابين خود و او عقد
اخوت برقرار كنى، اخوّتى كه بر آن اعتماد و تكيه كند، امّا شرايطى نيز
دارد. يكى اين كه دوست ندارد اين دوستى به زبانها بيفتد و ديگر آن كه بين
تو و او ديدار و ملاقاتى نباشد، زيرا او از ملاقات زياد ناراحت مىشود.
معروف پاسخ داد: اما من وقتى با كسى دوست شدم، جدايى از او را شب و روز
نمىپسندم، بلكه همه وقت از او ديدن مىكنم و در هر حال او را بر خودم
مقدّم مىدارم. و آنگاه در فضيلت دوستى و محبّت در راه خدا احاديث زيادى را
نقل كرد، سپس در آن باره گفت: رسول خدا (ص) با على برادر شد،«73» پس در
علم با او شريك شده«74» و شتران قربانى را با او تقسيم كرد«75» و
[70] چه بسا دوستي که او را به وسيله دوستي
شناختم و از دوست قديمي، پر بهرهتر بود و رفيقي که او را در طول راه ديدم
(و در سفر آزمودم) و براي من دوست واقعي گرديد.
[71]- اين بخش از سخنن پيامبر (ص) در ذيل حديث «لاتدابروا» قبلاً گذشت.
[72]- آل عمران / 159: و با آنان در کارها مشورت کن.
[73]- حديث مواخاة بين پيامبر (ص) و علي (ع) را ترمذي در سنن، ج 13، ص
169 و بغوي در المصابيح، ج 2، ص 75 و حاکم در المستدرک، ج3، ص14 نقل کرده و
بعضي از کساني که کينه شديدي به اميرالمؤمنين (ع) دارند در آن مناقشه
کردهاند و علاّمه اميني در کتاب ارزنده الغدير، ج 3، ص 173 – 175 پاسخ
داده است. علاقمندان به اين اثر مراجعه کنند.
نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 433