نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 431
در عبادات مستحبى به او اعتراض نكنند، زيرا گروهى از صوفيه با
اين شرط رفاقت مىكردند كه در چهار چيز مساوات كنند: اگر تمام روز بخورد،
دوستش نگويد: روزه بگير، و اگر تمام روزگار را روزه بگيرد، به او نگويد
افطار كن، و اگر تمام شب را بخوابد، به او نگويد: برخيز و اگر تمام شب را
نماز بخواند، نگويد: بخواب و تمام حالات وى در نزد او بىكم و زياد برابر
باشد زيرا تمام اينها لا محاله برخاسته از حركت طبع، به سمت ريا و تحفّظ
است، بنابراين هر كه زحمت نداشت دوستى و الفتش دوام يافته و هر كه كم هزينه
باشد، علاقه و محبتش پايدار بماند.
يكى از صحابه مىگويد: خداوند كسانى را كه باعث زحمت شوند، لعنت
كرده است. پيامبر (ص) فرمود: «من و پرهيزگاران از امتم از كسانى كه باعث
زحمت شوند بيزاريم.»«65» يكى از بزرگان گويد: هر گاه مردى در خانه برادرش
چهار رفتار را پيشه كند، انس و الفتش با او كامل است: در خانه او غذا بخورد
و دستشويى برود و بخوابد و نماز گزارد. اين مطلب را به يكى از مشايخ
گفتند، او گفت: رفتار پنجم باقى مانده است و آن حضور با خانواده خود و
همبستر شدن با اوست، زيرا خانه، براى نهان داشتن اين پنج چيز لازم است، اگر
نه مساجد براى قلب اهل عبادت آرامش بخشتر است و هر گاه اين پنج رفتار را
پيش گرفت يگانگى كامل شده و شرم از بين مىرود و انبساط و شادى بيشتر
مىشود و سخن عرب در وقت سلام به يكديگر وقتى كه مىگويند: مرحبا و اهلا و
سهلا به همين مطلب اشاره دارد يعنى: تو در نزد ما و در دل ما جا دارى و
مىتوانى با ما انس بگيرى و از ما دلگير نشوى و حضور تو در نزد ما سهل و بى
زحمت است.
مىگويم: در مصباح الشريعه«66» از امام صادق (ع) رسيده است كه
فرمود: «شخصى كه خود را به زحمت مىاندازد، خطاكار است، هر چند كه ظاهرا به
حقيقت رسد و آن كه
[65] اين حديث را دار قطني در الافراد از قول
زبير بن عوام، اين چنين نقل کرده است: «بدانيد که من و شايستگان امتم از
تکلّف بيزاريم» و – به طوري که در کتاب المغني آمده است – اسناد اين حديث
خوب و درست است.