نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 301
در حديث موثّقى از امام صادق (ع) نقل است: «از آن حضرت درباره
كار براى سلطان پرسيدند كه مردى براى سلطان، ماليات مىگيردي فرمود: نگيرد،
مگر اين كه كارى از او برنيايد و چيزى نخورد و ننوشد و هيچ راه چارهاى
نداشته باشد، پس اگر كار كرد و چيزى در دستش فراهم شد، بايد خمس آن را براى
اهل بيت (ع) بفرستد.«15»
اين كه امام (ع) دستور داده است تا خمس آن را به اهل بيت (ع) بدهد
از اين جهت است كه سلاطين حق ايشان را از خمس نمىپرداختند و در ميان اموال
سلاطين حق ايشان بود، نه به خاطر آن كه حلال و حرام مخلوط بوده است، زيرا
قبلا معلوم شد كه خمس مال مخلوط صدقهاى است بر عهده صاحبش.
باب ششم موارد حلال و حرام در ارتباط با سلاطين ظالم و حكم رفتن به مجالس و ورود بر ايشان و گراميداشت آنان
غزالى گويد: بدان كه رابطه تو با فرمانروايان و كارگزاران ستمگر
به سه حالت است: حالت اول كه بدترين حالات است، ورود تو بر ايشان است، حالت
دوم كه در مرتبه پايينترى است ورود ايشان بر تو است، و حالت سوم كه
سالمترين حالات است كنارهگيرى تو از آنهاست، به طورى كه نه تو آنها را
ببينى و نه آنان تو را ببينند.
امّا حالت اوّل: يعنى ورود تو بر ايشان، جدّا در شرع مذمّت شده و در
آن باره مجازات سخت و دشوارى است كه اخبار و آثار زيادى راجع به آن رسيده و
ما آنها را نقل مىكنيم تا مذمت شرع را درباره آن بدانى سپس موارد حرام،
مباح و مكروه آن را به طورى كه فتوا در ظاهر علم، مقتضى است بيان مىكنيم.