بودند اين گمان را ايجاد مى‌كرد كه هر چه براى ايشان مى‌برند به عنوان صدقه مى‌دادند، وانگهى مسلمان بودن دهنده‌مال و اين كه از دست اوست دليل بر صدقه نبودن آن مال نمى‌باشد و چنان بود كه پيامبر (ص) را به مهمانيها دعوت مى‌كردند و آن حضرت قبول مى‌كرد و نمى‌پرسيد كه صدقه است يا نه، زيرا عادت بر اين جارى نشده كه با صدقه، مهمانى كنند و هر كه در نزد فرد ناشناسى مهمان شود از اين كه مهمانى او را بدون تحقيق

پذيرفته گناهى نكرده است، بلكه اگر در ميان خانه او تجمّل و ثروت زيادى را ببيند حق ندارد بگويد: مال حلال كم است و اين مال فراوان، از كجا اين همه از راه حلال جمع مى‌شودي بلكه همين شخص بعينه هر گاه احتمال دارد كه مالى را به ارث برده و يا از راه كسب به دست آورده باشد خود همين شخص استحقاق حسن ظن دارد.

به مطالب فوق اضافه كرده، مى‌گويم: او حق ندارد كه بپرسد، بلكه اگر بپرهيزد و جز مالى را كه مى‌داند از كجاست وارد شكم خود نكند، خوب است. بنابراين در ترك و پرهيز بايد به مدارا رفتار كند، پس اگر ناچار از خوردن است، بخورد و نپرسد زيرا پرسش باعث ناراحتى و پرده‌درى و ترساندن است و آن هم بى‌ترديد حرام است.

اگر بگويى: شايد طرف آزرده نشود، در پاسخ مى‌گويم: شايد آزرده شود و تو از ترس «شايد» مى‌پرسى، اگر به شايد قانعى، پس شايد مال او حلال باشد و گناه ممنوع در رابطه با آزار مسلمان كمتر از گناه خوردن مال شبهه يا حرام نيست، و غالب مردم از پرسش و تفتيش بيمناكند و روا نيست از آن چيزى كه خود از آن آگاه است از ديگرى سؤال و كنجكاوى كند، زيرا آزردن در اين مورد بيشتر است و اگر از چيزى بپرسد كه نمى‌داند، پس دچار بدگمانى و پرده‌درى گشته و نيز تجسّس كرده و گرفتار غيبت شده است، هر چند كه به صورت واضح هم نباشد و تمام اينها در يك آيه شريفه نهى شده است. خداى متعال فرمايد: اجْتَنِبُوا كَثِيراً من الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً.«1» چه بسيار پارساى نادانى كه دلها را با تفتيش خود به وحشت‌