امّا آنچه غزالى به عنوان نمونه نقل كرده است، بعضى از آنها نظير پرهيز وسوسه داران است مثل راه رفتن يحيى و قضيه زندانبان، و داستان نخوردن انگور و حتى نخوردن آب در راه مكّه، زيرا ظاهرا احوال ائمّه ما (ع) حاكى از پرهيز نكردن از چنين مواردى است، در حالى كه آنان صدّيقين واقعى بوده‌اند و صدّيقى بالاتر از ايشان وجود ندارد، و نهايت چيزى كه از ايشان در اين باب رسيده روايتى است كه در مصباح الشريعه«46» از امام صادق (ع) رسيده است: كه فرمود: «تقوا بر سه گونه است.

1- تقواى به خاطر خدا و در راه خدا، و آن عبارت از ترك حلال است تا چه رسد به خوددارى از شبهه و اين نوع تقوا، تقواى خاصّ الخاصّ مى‌باشد. 2- تقوا و ترس از خدا، و آن ترك شبهات است تا چه رسد به حرام و آن تقواى خاص است. 3- تقواى از ترس آتش و مجازات الهى و آن عبارت از ترك حرام است و تقواى عام مى‌باشد. مثل تقوا بمانند آبى است كه در رودى روان است و مثل مراتب سه گانه تقوا مانند درختانى است كه در كنار اين رود كاشته شده، هر كدام جوهر، مزه و لطافت و درشتى خودش را دارد و بهره مردم از آن درختان و ميوه‌ها به قدر و قيمت آنها مربوط مى‌شود». خداوند عزّ و جلّ فرمود: صِنْوانٌ وَ غَيْرُ صِنْوانٍ يُسْقى‌ بِماءٍ واحِدٍ وَ نُفَضِّلُ بَعْضَها عَلى‌ بَعْضٍ في الْأُكُلِ ...«47» بنابراين تقوا براى طاعتها همانند آب براى درختان است و مثل طبيعت. درختان و ميوه‌ها در رنگ و طعمشان مثل مراتب و اندازه‌هاى ايمان است پس هر كس بالاترين مرتبه ايمان را دارد و جوهر روح و روانش از همه صافتر است، از همه كس پرهيزگارتر است و هر كس پرهيزگارتر باشد عبادتش خالصتر و پاكتر خواهد بود و هر كس چنين باشد از همه كس به خدا نزديكتر مى‌باشد و هر عبادتى كه بر اساس غير تقوا باشد گرد و