دست مى‌دهد برابرى نمى‌كند و در نتيجه از جمله كسانى مى‌شود كه زندگانى دنيا را به بهاى آخرت مى‌خرند، بلكه عاقل بايد، دلسوز خويش باشد و دلسوزى او بر خود به وسيله حفظ سرمايه، ميسّر است و سرمايه او، دين او و تجارت در فضاى دين است.

يكى از پيشينيان مى‌گفت: سزاوارترين چيز براى عاقل همان است كه بيش از هر چيز دنيا به آن نياز دارد و ضرورى‌ترين چيز در دنيا همان است كه در تجارت آخرت به او كمك كند. خداى تعالى فرمود: وَ لا تَنْسَ نَصِيبَكَ من الدُّنْيا«1» يعنى در دنيا بهره‌ات را درباره آخرت فراموش مكن، زيرا دنيا كشتزار آخرت است و در آنجا نيكيها و بديها فراهم مى‌شود. امّا دلسوزى تاجر نسبت به دين خود با رعايت هفت چيز ميسّر مى‌شود:

اوّل، حسن نيّت و عقيده در آغاز كار تجارت، كه بايد نيّتش حفظ آبرو و خود دارى از گدايى به وسيله تجارت و بريدن طمع از مردم، و بى‌نيازى با كسب حلال از ايشان و كمك گرفتن از امكانات كسب براى امور دينى و فراهم كردن هزينه خانواده باشد تا بدان وسيله در شمار مجاهدان قرار بگيرد و بايد اعتقادش خير خواهى نسبت به مسلمانان باشد و براى ديگران دوست بدارد آنچه براى خود دوست مى‌دارد و قصدش- چنان كه قبلا گفتيم- در معاملات پيروى از طريق عدل و احسان باشد و بايد درباره آنچه در بازار مى‌بيند تصميم بگيرد كه امر به معروف و نهى از منكر كند و چون اين عقايد و نياّت را در دل داشت كارش در راه آخرت خواهد بود، پس اگر مالى كسب كرد در حقيقت، زيادى است و اگر در دنيا ضرر كند، در آخرت سود خواهد برد.

دوّم، هدفش در صنعت و يا تجارتى كه مى‌كند اداى واجبى از واجبات كفايى‌