نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 210
نيازمند و غير نيازمند مىرسد ولى جز شخص نيازمند ذلّت درخواست وام را تحمّل نمىكند.
رسول خدا (ص) به مردى نگريست كه از مرد ديگرى به خاطر طلبى كه داشت
جدا نمىشد. با دست مباركش به طلبكار اشاره كرد: قسمتى از وامت را واگذار،
آن مرد، چنان كرد، آنگاه پيامبر (ص) رو به بدهكار كرد و فرمود: برخيز طلب
او را بده.»«19»
هر كس چيزى بفروشد و بهاى آن را در آن حال ترك گويد و در مطالبه آن شتاب نكند، چنين كسى در معنا وام دهنده است.
در خبر است: «هر گاه حق خود را با خويشتن دارى، كامل و يا غير كامل بگيرى خداوند، حساب تو را آسان بگيرد.»«20»
مىگويم: در كافى،«21» از حمّاد بن عثمان روايت شده كه مىگويد:
«مردى بر ابو عبد الله (امام صادق) (ع) وارد شد، يكى از اصحاب امام (ع) به
آن حضرت شكايت كرد و چيزى نگذشت مردى كه از وى شكايت شده بود آمد. امام
صادق (ع) فرمود: چرا فلانى از تو شكايت مىكندي عرض كرد: شكايت مىكند كه
چرا من پافشارى مىكنم كه او حقّم را ادا كند.«22» راوى گويد: امام صادق
(ع) به حالت خشم نشست، آنگاه فرمود:
گويا تو وقتى كه اصرار در اداى حق خود مىكردى كار بدى نكردهاى!
آيا آنچه را خداى تعالى حكايت فرموده است، ديدهاى كه مىفرمايد: وَ
يَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ آيا توجّه دارى كه آنان از خداى عزّ و جلّ
مىترسند كه مبادا بر ايشان ستم كند، نه به خدا
نقل کردهاند.
[19]- اين حديث را بخاري در ج 3، ص 151 و مسلم در ج 4، ص 30 از
حديث کعب بن مالک و ابن ماجه به شماره 2429 در کتابهاي خود نقل کردهاند.
[20]- اين حديث را حاکم در ج 2، ص 32 از قول ابوهريره بعد از ابن
عبارت «يحاسبک الله حساباً يسيراَ» نقل کرده و ابن ماجه نيز به شماره 2421
از وي و از عايشه اين چنين نقل کرده است.
[22]- در بعضي نسخههاي کافي به جاي «استقصيت منه» با ضاد نقطهدار
«استقضيت منه» يعني از او حقّم را مطالبه کردم، آمده است. و در روايتي هم
که خواهد آمد همين طور است.
نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 210