نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 127
بايد صورت آن زن را ببيند كه اين ديدن براى الفت ما بين آنها
بهتر است.»«25» يعنى از اين كه روبرو شدن دو طرف باعث انس و الفت مىگردد.
در اين حديث كلمه «يؤدم» از ادمه به معنى پوست باطن در برابر بشره كه به
معنى پوست ظاهر است، براى مبالغه بيشتر در انس گرفتن آمده است.
پيامبر (ص) فرمود: «براستى كه در چشمان انصار چيزى است پس هر گاه
كسى از شما خواست با زنان ايشان ازدواج كند بايد به ايشان نگاه كند.»«26»
بعضى گفتهاند: در چشمان ايشان ضعفى بوده است، و بعضى گفتهاند: چشمان آنها
ريز بوده است.
بعضى از پرهيزگاران دخترانشان را به ازدواج كسى در نمىآوردند مگر
پس از ديدن طرف به سبب آن كه مبادا فريب بخورد. اعمش مىگويد: هر ازدواجى
كه بدون ديدار باشد سرانجامش غم و گرفتارى است. بديهى است كه در نگاه كردن و
ديدن، خلق و خو و ديانت و ثروت را نمىتوان ديد بلكه از زشتى و زيبايى
مىتوان اطلّاع يافت و فريب خوردن هم در مورد جمال ممكن است و هم در مورد
اخلاق. بنابراين مستحبّ است فريب خوردن درباره جمال را با ديدن و درباره
خلق و خو را با وصف و تحقيق از اوصاف طرف از بين ببرند و بايد، اين كار پيش
از ازدواج صورت پذيرد و اوصاف طرف را از كسى بپرسد كه بصير، راستگو و از
ظاهر و باطن وى با خبر است و طرفدار او نباشد تا در تعريف از او زياده روى
كند و نسبت به او حسد هم نداشته باشد تا كوتاهى كند زيرا طبيعت آدميان در
مقدمات ازدواج و توصيف زنان مورد نكاح به افراط و تفريط مايل است و كمتر
كسى پيدا مىشود كه در آن باره راست بگويد و به حقيقت و اعتدال اكتفا كند،
بلكه بيشتر بر فريب و خلاف واقع استوار است. بنابراين براى كسى كه مىترسد
به جاى همسرش دل در گرو ديگران داشته باشد، احتياط مهمّ است. اما كسى كه
[25] اين حديث را ابن ماجه به شماره 1864 و
1865 نقل کرده و در آن جا به جاي «اذا وقع الله»، «اذا القي الله» آمده
است. و بيهقي در سنن کبري، ج 8، ص 84 و 85 با کمي اختلاف آورده است.
[26]- اين حديث را مسلم در صحيح خود، ج 4، ص 143 از قول ابوهريره
نقل کرده است. و در بعضي نسخهها به جاي «شيئاً» کلمه «شيناً» آمده است.
نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 127