يكى از مباحث بسيار مهم در فلسفه , معرفت نفس است . و براى يك مرد مستبصر
محقق أهميت بسزا دارد كه بفهمد خود كيست . و معرفة النفس در حكمت چون تشريح
در طب است , جز اين كه تشريح در آگاهى به كالبد است و آن در شناسايى انسان .
بايد به علماى طبيعى كه در رشته هاى گوناگون چون خاك شناسى و گياه شناسى و
جانور شناسى و ستاره شناسى و امثال آنها بحث و فحص مى كنند , گفت : بياييد
اول خودمان را بشناسيم سپس جز خود را . و بقول سقراط حكيم بيهوده در شناختن
موجودات خشك و بى روح رنج مبر بلكه خود را بشناس كه شناختن نفس انسان بالاتر
از شناختن اسرار طبيعت است . اين نكته منقول از سقراط را شأنى عظيم است .
علم الهدى سيد مرتضى در مجلس نوزدهم كتاب شريف غرر الفوائد و در رالقلائد
معروف به امالى آنجناب روايت كرده است كه : ان بعض ازواج النبى صلى الله
عليه و آله وسلم سألته متى يعرف الانسان ربه ؟ فقال : اذا عرف نفسه . ( ص
274ج 1 ) .
و نيز در همان كتاب گويد : روى عن النبى صلى الله عليه و آله وسلم انه قال :
أعلمكم بنفسه أعلمكم بربه .
نكته هزار و يكم كتاب ما هزار و يك نكته , حائز چهل حديث از غرر احاديث
اهل بيت طهارت و عصمت و وحى و و سائط فيض الهى صلوات الله عليهم در معرفت
نفس و تحريص و ترغيب به معرفت نفس است .
كتاب دروس معرفت نفس ما را نيز كه خداوند سبحان توفيق اتمام آن را مرحمت
فرماياد در اين مطلب مهم بلكه اهم مطالب علوم انسانى , شأنى است . و در
اثناى شرح فصوص آتى به اشاراتى ارائه مى شود .