بعقل نازى حكيم تا كى *** بفكرت اين ره نميشود طى

بكنه ذاتش خرد برد پى *** اگر رسد خس بقعر دريا

درباب تفسير قل هو الله احد كتاب توحيد صدوق روايت شده است كه قال الباقر عليه السلام الله معناه المعبود الذى أله الخلق عن درك مائيته والاحاطة بكيفيته . علاوه اين كه الله اسمى از اسماى وجود بسيط و هويت مطلقه است .

در فص اول دانستى كه وجود واجب بذاته , هويت و ماهيت او يكى است , يعنى ماهيت او عين انيت اوست كه انيت محض و صمد مطلق است . و در فص هفتم و هشتم دانستى كه وجود واجب بذاته , منزه از ماهيت جنسيه و نوعيه است و لذا حمل بر كثيرين نميشود و چون حمل بر كثيرين نميشود متشارك اعنى مثل برايش مفروض نمى گردد زيرا دو چيز مثل هم , متشارك در ماهيت و لوازم ماهيت اند . و در فص نهم دانستى كه به مقدار وحد تجزيه نمى شود . و در فص دهم نيز دانسته شد كه او را ند و ضد نيست . و در فص سيزدهم دانستى كه ظاهر او عين باطن اوست و بالعكس .

حال نظر كن آنچه را كه در مشاعرت يعنى قواى مدركه ات از حواس ظاهر و باطن حاصل ميشود , و آنچه را كه عقل تعقل كرده است بدان اوصافى است كه حق واجب را است ؟ نمى يابى كه مدرك بمشاعر و ضمائرت آنچنان باشد . پس آن مدرك تو نيست مگر مبائن واجب و جز او . و هر موجود مبائن او ممكن است و ممكن صادر از او و مخلوق اوست . پس آنرا به حق و اگذار كه از مظاهر اوست چنانكه ديگر موجودات همه مخلوق اويند و بدو واگذار شده اند .

مطلق كه بود زهر صفت پاك *** هرگز نتوان نمود ادراك