هر بوى كه از مشك و قرنفل شنوى *** از دولت آن زلف چو سنبل شنوى

گر نغمه بلبل از پى گل شنوى *** گل گفته بود گرچه ز بلبل شنوى

الحمدلله كه بذرت همه طيب و مزرعه آن طيب و آب آن از سرچشمه كوثر ولايت , و خود طيب ابن طيب , ديگر چه خواهى .

كسى كه بر لب كوثر كشيد جام مراد *** دهان خويشتن از آب شور تر نكند

آرى خلعت ثمين يحبهم و يحبونه قابل قامت رساى مقربان بارگاه الهى است .

شيخ نجم الدين كبرى را در موت اختيارى رساله ايست در آن رساله گويد طرق الى الله تعالى با همه كثرت آن در سه نوع محصور است : يكى طريق ارباب معاملات به كثرت صوم و صلوة و تلاوت قرآن و حج و جهاد و غير آنها از اعمال ظاهرى , اين طريق اخيار است . ديگر طريق اصحاب مجاهدات و رياضات به تبديل اخلاق و تزكيه نفس و تصفيه قلب و تحليه روح و سعى در آنچه به عمارت باطن تعلق دارد , اين طريق ابرار است . ديگر طريق سائرين الى الله و طائرين بالله , اين طريق نطار است .

اين نظار عارفان بالله اند . شيخ بزرگوار ابن سينا در فصل دوم نمط نهم اشارات فرمايد : آنكه از متاع و طيبات دنيا رو گردانيد مخصوص به اسم زاهد است . و آنكه بر نفل عبادات از قيام و صيام و مانند آنها مواظب است مخصوص به اسم عابد است . و آنكه فكر خود را به قدس جبروت منصرف گردانيده است كه شروق نور حق را در سر خود مستديم است عارف است .

و در فصل 27 نمط رابع گويد[ : و لا اشارة اليه ( يعنى الى الله ) الا بصريح العرفان العقلى] . اين عرفان عقلى شهود است . و در فصل نهم نمط هفتم فرمايد ( : كمال الجوهر العاقل أن تتمثل فيه جلية الحق الاول قدر ما يمكنه ان ينال منه ببهائه الذى يخصه) . اين كلمات عرشى انوارى اند كه آنها را از مشكوة ولايت و مصباح نبوت استضائه كرده اند .

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود : العارف اذا خرج من الدنيا لم يجده السائق