مساله صورت عمل است , اما آنچه آنها را از ديگران جدا مى كند , همان معرفت
است كه اخلاص را نيز به دنبال خواهد داشت .
معرفت و تقوا
آنچه در اين درس مطرح مى شود آنست كه خداى سبحان هر فضيلتى را براى اهل تقوا
ذكر مى كند , در حقيقت متقين را اكرام نموده و فضائل مكرمين را بازگو مى كند .
و هيچ چيز مانند علم و معرفت , زمينه تقوا را فراهم نمى كند . گرچه علت تامه
نيست ولى تاثير علم و معرفت در پيدايش تقوا , بيش از تاثير امور ديگر
است .
در قرآن كريم مى فرمايد( :
اتقوا الله و يعلمكم الله
) [1] گرچه نفرمود( : ان تتقوا الله يعلمكم الله) نظير آيه سوره انفال
كه مى فرمايد( :
ان تتقوا الله يجعل لكم فرقانا
) [2] ولى در اين آيه از اين جهت كه تعليم را بر امر به تقوا عطف نموده
,
معلوم مى شود كه بين تقوا و فراگيرى علوم الهى رابطه مستقيم است , و اگر خداى
سبحان علمى را به انسان بياموزد آن علم مخلوط با جهل نيست , و از عمل هم جدا
نخواهد بود .
در ميان مقدمات برخى از علوم , جهل رخنه مى كند و پاره اى از علوم , تلازم قطعى
را با عمل صالح ندارند . ولى اگر خداى سبحان , علمى را اعطا كند نه در مقدمات
آن وهم و جهل راه پيدا مى كند و نه اين علم از عمل جدا مى شود . و اگر خداى سبحان
كسى را به عنوان