اهانت ابدى مى ماند , يعنى به جاى اينكه كريم بشود , مهان خواهد شد . اگر انسان
كرامت خويش را در پرتو سير الهى فراهم نكرد , هيچ عاملى براى او كرامت به بار
نمى آورد . لذا گرفتار اهانت ابدى خواهد شد , زيرا روح انسان موجود ابدى است ,
و اين روح ابدى غذاى ابدى خود را مى طلبد , و آن غذاى ابدى كه ملكه نفسانى است
يا ايمان است يا كفر , و اين روح ابدى است كه مطابق آن ملكه نفسانى , پاداش يا
كيفر مى بيند .
علت خلود
چنين نيست كسى مثلا 50 سال گناه بكند , و براى ابد بسوزد . بلكه 50 سال گناه ,
ملكه گناه فراهم مى كند كه آن كفر است ( معاذ الله ) و آن ملكه امر ابدى است .
اگر عقائد انحرافى و زشت در جان كسى راه پيدا كرد , اين عقيده مثل روح وى مجرد
و ابدى خواهد بود . خداى سبحان مى فرمايد : جزاء وفق عمل است(
جزاء وفاقا
) [13] يعنى شما چون يك ملكه نفسانى و ابدى فراهم كرديد , گرفتار عذاب
ابد هستيد , نه اينكه چون 50 سال گناه كرديد , براى هميشه مى سوزيد . آن 50 سال
مربوط به بدنه كار است , اما روح كار و نيت عمل و ملكه حاصل از استمرار گناه ,
هرگز سال و ماه و . . . ندارد . علم و آگاهى , زمان بردار نيست , كار است كه
سال و ماه بر مى دارد .