پنجم ـ عدم تشريع پيامبر در عرض تشريع خدا

از لابلاى مطالب ياد شده در باب تفويض , اين نتيجه نيز حاصل آمد كه پيامبر اسلام ( ص ) علاوه بر مقام رسالت و ابلاغ احكام و تكاليف الهى به مردم در زمينه هايى حق تشريع نيز داشته و بديهى است كه تشريع پيامبر ( ص ) در عرض تشريع پروردگار نبوده است , بلكه در طول آن بوده و از ناحيه خداوند اين حق به او تفويض شده است و اگر در مواردى گفته مى شود كه حكمى تنها حكم خداست و حق تشريع از آن خداست و هيچ كس ديگرى حتى پيامبر حق تشريع ندارد , مقصود اين است كه حق تشريع اولا و بالذات از آن خداست و هيچكس در عرض پروردگار توان تشريع ندارد . و البته اين مطلب با تفويض اين حق از سوى خداوند به پيامبرش منافات و تناقض نخواهد داشت .

فرق فريضه و سنت

در فقه اسلامى تشريع خداوند و تشريع پيامبر ( ص ) را با دو تعبير متمايز از يكديگر مجزا كرده اند , يعنى واجباتى كه تشريع پروردگار باشد فريضه گويند و واجباتى كه تشريع پيامبر ( ص ) باشد سنت خوانند و آنچه را از سوى پروردگار ممنوع شده باشد حرام نامند و آنچه را كه از سوى پيامبر ممنوع شده باشد مكروه بشمارند .

مثلا در كتابهاى حديثى اسلام آمده است كه دو ركعت اول نماز فرض و بقيه ركعتها سنت است . اين مطلب هم در مصادر اهل سنت و هم شيعه وجود دارد . مرحوم حر عاملى در كتاب وسائل الشيعه ( ج 2 , ص 31 ) پيرامون موضوع ياد شده بياناتى دارد .

ضمنا از مطالب فوق مشخص شده كه واژه سنت هم شامل مستحبات و هم شامل واجبات مى باشد و هم قول و سخن رسول خدا را در بر مى گيرد و هم شيوه عمل و رفتار آن حضرت را .

ششم ـ اطلاق واژه شارع بر پيامبر

در كتابهاى فقهى و نيز كلمات فقها گاه ديده مى شود كه واژه (( شارع )) را بر پيامبر ( ص ) اطلاق كرده اند . بديهى است كه اطلاق شارع به پيامبر يك اطلاق مجازى و تبعى است و شارع حقيقى پروردگار است . شرع و شريعت اصولا بر دستوراتى اطلاق مى شود كه از جانب خداوند بر پيامبر توسط جبرائيل وحى شده باشد ولى از آنجا كه