آنكه وحى دارد با آنكه وحى را ندارد يكسان نيست و بلكه فرقشان فرق بينا و نابيناست . گونه راه رفتنى كه از شخص نابينا قابل قبول و تحسين برانگيز است از شخص بينا پذيرفته و شايسته نيست . زيرا كه بينا چشم دارد و فرو بستن ديده و راه رفتن چون نابينايان , خردمندانه نيست .

2 ـ عدم نياز پيامبر به اجتهاد

دومين دليل عدم اجتهاد پيامبر ( ص ) عدم نياز آن حضرت به اجتهاد بوده است زيرا آياتى كه در مكه بر پيامبر ( ص ) نازل شده است ( همان گونه كه در صدر بحث اشاره شد ( در مجموع بيانگر اصول اعتقادى و سرگذشت امتهاى پيشين و انبياى گذشته و مبارزات آنها با طواغيت و مظاهر شرك و ستمگران و نيز بيان كننده معيارهاى اخلاقى بوده و بيانگر احكام تكليفى شرعى و مسائل فقهى , به معناى مصطلح آن نبوده است .

و اما در مدينه , آيات نازل شده اگر چه در مجموع حاصل احكام شرعى و فروع عملى بوده ولى نزول آن آيات يكجا و يكباره صورت نگرفته است بلكه بصورت تدريجى و بر حسب مقتضيات و مناسبات و حوادث واقعه مسلمانان نازل مى شده است ( كه آن حوادث را اسباب نزول آيات قرآنى يا شأن نزول ناميده اند . (

تدريجى بودن نزول اصول فقه اجتهادى

قرآن در مدت حدود 23 سال فرود آمد كه نزديك به 13 سال در مكه و بقيه در مدينه و مكانهاى ديگر پس از هجرت بوده است . بيشتر آيات مكى كوتاه و مربوط به عقايد است و بيشتر آيات مدنى مفصل و حاوى اصول فقه اجتهادى و قوانين كلى در زمينه اجتماعى و حقوقى و كيفى و عبادى است .

نظم و تدريج در نزول و بيان اصول اجتهادى احكام عقايد خود , مى رساند كه طرح مسايل و احكام در مقاطع مختلف حركت اجتماعى مسلمين از ناحيه خداوند صورت گرفته است و اين گونه نبوده كه پيامبر به لحاظ ضرورت و پيش آمد و پرسش افراد در مكه حكمى از احكام فقهى را بيان داشته باشد .