شيوه اجتهادى پنجم

و اما شيوه اجتهادى پنجم كه در بعضى از سخنان امام راحل به عنوان نقش زمان و مكان در اجتهاد آمده است بسيار جالب و راه گشاست , زيرا صاحب اين شيوه اجتهادى , اجتهادش , هم در مرحله تئورى و هم در مرحله عملى داراى تفريع و تطبيق است وهم بعد از سنجيدن ابعاد قضايا و بررسى ويژگيهاى موضوعات در بستر زمان براساس منابع شناخت انجام مى پذيرد و بدين جهت اين شيوه هم در مسائلى كه مربوط به زندگانى انسانهاست و هم در مسائلى كه مربوط به حكومت است مطلوب خواهد بود , زيرا در آن رعايت شرايط زمان و مكان و احوال كه در تغيير موضوعات احكام الهى نقش دارند , مى شود , و مطابق آنها براساس منابع و مايه هاى اصلى استنباط متحول مى شود و در نتيجه هيچ رويدادى نيست كه با اين شيوه بى پاسخ بماند و بايد دانست اين شيوه نه تنها در همه زمينه ها مفيد و مطلوب است و مشكلات را حل مى كند , بلكه موجب غنا و سرشارى و گسترش فقه اسلامى از نظر فروع و مصاديق مى شود و حكومت اسلامى را مبسوطااليد در همه زمينه هاى اجتماعى و حكومت نگه مى دارد و در برابر رويدادهاى