به نظر من روشن است كه با روشها و شيوه هاى چهارگانه ياد شده , فقه اجتهادى هيچگاه نخواهد توانست بابرپايى نظام اسلامى و پيدايش نيازهاى جديد و نيز با پيشرفت تمدن بشرى در طول تاريخ و با تحول جوامع در روابط انسانى و تغيير كيفى و ماهوى موضوعات و با تحول برخى از ملاكات و عناوينى كه با لذات موضوعات براى احكامند با رويدادهاى تازه و نو همگام شود و رسالت سخت و سنگين فعلى و آينده را به انجام رساند .

در نتيجه فقه اجتهادى در قالبهاى عناصر استنباطى كه مطابق زمان پيدايش اسلام بود باقى مانده و احكام آنها به صورت سنتهاى راكد درآمده و در مقابل مقتضيات زمان و شرايط آن بيگانه و براى هميشه محكوم به كهنگى و عدم كارائى و عجز از حل مشكلات بشر مى شود .

امام راحل در اين باره زياد هشدار مى دادند و مى فرمودند : (( بايد سعى خودتان را بنمائيد كه خداى ناكرده اسلام در پيچ و خمهاى اقتصادى , نظامى , اجتماعى , و سياسى متهم به عدم قدرت اداره جهان نگردد )) [1] اسلام قاعده ( نشسته ) پيش از انقلاب اگر چه پس از پيروزى انقلاب قائم شد ولى فقه اجتهادى قاعده پيش از انقلاب هنوز قاعد است و بگونه مطلوب قائم نگرديده است .

بايد سعى و تلاش كرد كه فقه را همانند اسلام قائم كرد , زيرا حكومت اسلامى و جهان اسلام از اسلام قائم توقع برنامه و مطرح كردن آن را دارند و فقه مادامى كه قائم نشود نمى تواند پاسخگوى نيازها باشد و مشكلات جامعه را برطرف نمايد . با اينكه همان گونه كه امام فرمودند : (( حكومت از نظر مجتهد واقعى فلسفه عملى تمام فقه در تمام زواياى زندگى بشر است . حكومت نشان دهنده جنبه عملى فقه در برخورد با تمامى معضلات اجتماعى , سياسى , نظامى و فرهنگى است . فقه تئورى واقعى و كامل اداره انسان و اجتماع از گهواره تا گور است )) . در جايى ديگر فرمودند :

(( هدف اساسى اين است كه ما چگونه مى خواهيم اصول محكم فقه را در عمل فرد و