responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 239

ويژگيهاى ابن جنيد در مقام استنباط :

1 ـ اعتماد بر ادله عقلى همانگونه كه در كتاب مختلف علامه و سرائر ابن ادريس اشاره شده . در آن زمان اعتماد بر ادله عقلى در مقام استنباط بين عالمان و معمول و متداول نبوده است .

2 ـ عمل بر طبق قياس منصوص العله .

3 ـ بسنده نكردن بر ظاهر الفاظ نصوص و متون احاديث .

4 ـ تلاش جهت دستيابى به مناط حكم در غير مسائل عبادى , از راه اوصافى كه صلاحيت دارند كه مناط حكم قرار گيرند .

5 ـ داشتن صراحت لهجه و قاطع در بيان آرا و نظرات .

6 ـ به كارگيرى تعبيرات فنى اجتهادى در مقام بيان احكام كه در آن عصر رايج نبود و تنها او بود كه پس از ابن ابى عقيل , آنها را به كار مى گرفت .

اين نوآوريها در آن روزگار كارى بس جسورانه قلمداد مى گشت .

آثار سوء به دنبال تهمت و نوآوريها :

معروف است بر اثر متهم شدن ابن جنيد به عمل بر طبق قياس از مقام بلند و والاى او كاسته و كتابهايش متروك گرديد و مجرد همين يك مسأله , تمام فضايل و خدمات بزرگ و بى نظير او به فقه اجتهادى شيعه ناديده گرفته شد . با اينكه به اعتراف همه محققان اعم از اصولى و اخبارى , وى پايه گذار فقه اجتهادى شيعه بوده است و به همين جهت بود كه در كتابهاى فقهى اجتهادى از او و ابن ابى عقيل تعبير به (( قديمين )) شده و اينكه بعضى پيداشته اند , چون آنان زمان غيبت صغرى را درك كرده اند و به (( قديمين )) شهرت يافته اند توهمى نادرست است , زيرا اگر معيار اين بود مى بايست به همه علماى معاصر ايشان , مانند كلينى و على بن موسى بن بابويه و جز اينها چنين صفتى نسبت داده شود , با اينكه هيچ كس چنين وصفى را بر ديگران اطلاق نكرده است .

در هر حال نگارنده بر اين اعتقاد است كه وجود حوزه اجتهاد به گونه علمى و فنى مرهون تلاش و سعى علمى ابن جنيد است . و نيز نگارنده بر اين عقيده است كه هيچگاه ابن جنيد به قياس تشبيه و تمثيل عمل نكرده و تنها به قياس منصوص العله عمل مى كرده كه در آن زمان مورد منع بوده است ولى بعدها مورد عمل واقع شده است .

نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 239
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست