در هر حال مناسب است كه مبانى و منابع فقه اجتهادى و ديدگاههاى مذاهب را در آنها به گونه اى گذرا مطرح كنيم , باشد كه مدعا ثابت شود .

اتفاق نظر مذاهب در كتاب خدا :

همه عالمان و دانشوران مذاهب اسلامى , كتاب خدا را به عنوان نخستين منبع اصيل فقه اجتهادى و پايه شناخت احكام حوادث واقعه و موضوعات مستحدثه پذيرفته اند . البته تنها به اين بسنده نشده است , بلكه آيات و مفاهيم آن را نيز ملاك درستى و يا نادرستى ديگر منابع و مبانى فقه اجتهادى دانسته اند . اگر احيانا ميان آنان در بعضى آيات اختلافى به چشم مى خورد , اين مسأله مربوط به مقام اجتهاد و استظهار از آنهاست كه منشأ آن روشن نبودن موضوع حكم در آيه و يا مشتمل بودن آن بر كلمه اى است كه معانى متعددى در لغت و يا موارد استعمال عرب دارد و به اصل منبع بودن آن مربوط نيست .

اتفاق نظر مذاهب در سنت رسول خدا :

سنت رسول خدا , اعم از قول و فعل و تقرير را نيز همه فقهاى مذاهب اسلامى به عنوان يكى از منابع و مبانى شناخت احكام حوادث واقعه و موضوعات مستحدثه پذيرفته اند و اگر اختلاف نظرى بين آنها به چشم مى خورد , درباره سنت صحابه و ائمه شيعه است . زيرا فقهاى اهل سنت معتقدند كه سنت صحابه , يعنى قول و فعل و تقرير آنها از طرق كشف سنت رسول خداست و حجيت دارد . و فقهاى شيعه بر اين اعتقادند كه سنت امامان مانند سنت رسول خدا اعتبار دارد .

براى هر يك از فريقين دليلهايى وجود دارد كه بيان آنها از حوصله اين مقال خارج است .