responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 173

لازم به يادآورى است كه درباره سنت صحابه و ائمه معصومين اگر چه ميان آنها اختلاف نظر است ولى آنان داراى هدف مشتركى هستند ( كه عبارت از رسيدن به سنت رسول خداست ) . انديشمندان شيعه از راه امامان و اهل سنت از راه صحابه و ياران رسول خدا . پس شيعه سنت ائمه ( عليهم السلام ) را تداوم بخش سنت رسول خدا و اهل سنت , سنت صحابه را تداوم بخش سنت رسول الله ( ص ) مى دانند .

البته اين تفاوت هست كه اهل سنت بر اساس وثاقت صحابه سنت رسول خدا را از راه آنان به دست مىآورند , ولى اماميه بر اساس عصمت ائمه ( عليهم السلام ) ثابت مى كنند كه سنت آنها همان سنت رسول خداست و ما در اين مقوله به تفصيل سخن گفته و ادله فريقين را مشروحا در كتاب منابع اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامى نقد و تحقيق كرديم . ( 1 ـ (

تقريب نظر مذاهب در اعتبار اجماع :

اجماع را نيز همه مجتهدان اسلامى , اعم از مجتهدان امامى , حنفى , مالكى , شافعى , اوزاعى , ثورى , طبرى و نخعى و ابن ابى ليلا و ديگران , به عنوان منبع برگزيده اند . تنها اختلافى كه بين آنان وجود دارد در اين است كه آيا اجماع به گونه اصل مستقل از منابع شمرده مى شود , و يا به گونه وسيله و اصل غير مستقل ؟ در اينجا دو بينش وجود دارد :

1 ـ بينشى معتقد است كه اجماع , در كنار كتاب خدا و سنت , منبع و اصل مستقلى



[1]ـ در ميان فقهاى اسلامى در اين كه فعل رسول الله از سنت است , اختلافى نيست . تنها اختلاف نظر در اين است كه آيا فعل او مانند قول و امرى حمل بر وجوب مى شود يا خير ؟ بعضى از پيشوايان مذاهب اسلامى , مانند اسحاق بن راهويه ( پيشواى مذهب راهويه ) و محمد بن عبدالرحمان ابن ابى ليلا , بر اين عقيده اند كه فعل رسول خدا بايد حمل بر وجوب شود , مگر در مواردى كه دليل خاص بر غير وجوب قائم شده باشد .

بر همين اساس , خطبه را پيش از خطبه ( به كسر خا ) , و نيز مضمضه را در وضو به دليل فعل نبى واجب دانسته اند . داود اصفهانى ( پيشواى مذهب ظاهرى ) نيز خطبه را پيش از خطبه واجب دانسته است . ولى پيشوايان مذاهب ديگر از اماميه , حنفيه , مالكيه , شافعيه و حنبليه آن را مستحب دانسته اند . زيرا فعل نبى را مانند قول او حمل بر وجوب نمى كنند , بلكه بعضى فعل نبى را حمل بر استحباب , برخى ديگر آن را حمل بر اباحه به معناى خاص ( تساوى فعل و ترك ) و بعضى آن را حمل بر اباحه به معناى عام كه شامل واجب و مستحب و مباح مى شود , نموده اند .

نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 173
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست