ابن قيم جوزى صاحب كتاب اعلام الموقعين عن رب العالمين ج 2 ص 201 از ابوحنيفه نقل كرد كه گفت : (( جايز نيست كسى به استناد آراى ما فتوا دهد مگر آنكه بداند ما آن را از چه جايى به دست آورده ايم (( .

و نيز در كتاب ايقاظ همم ذوى الابصار ص 72 و الانتقاء ص 45 اين گفتار نقل شده است .

و نيز مى گفت : (( علم ما همين رأى است و بهترين چيزى است كه بر آن دست يافته ايم , و هر كه بهتر از آن آورد آن را مى پذيريم (( .

قريب به همين مضمون در كتاب حجة الله البالغة , احمد شاه ولى الله معروف به دهلوى حنفى ( ج 1 / ص 152 ) و عمدة التحقيق البانى ( ص 39 ) منقول از الميزان شعرانى آمده است .

ابن جوزى در كتاب المنتظم و علامه محى الدين نووى در كتاب محاضرة الابرار مى گويد : (( ابوحنيفه در عمل به رأى و قياس براى استنباط احكام شرعى غلو داشته . )) و مى گفت : (( اگر رسول خدا در عصر من بود بسيارى از آراى مرا مى پذيرفت . )) و نيز مى گفت : (( آيا دين , جز رأى نيكو چيزى ديگرى است ؟ . ((

در الملل و النحل , با حاشيه ابن حزم ظاهرى ( ج 2 / ص 39 ) از او نقل شده كه گفت : (( دانشى كه ما بدان دست يافته ايم مبتنى بر رأى است و اگر كسى بر خلاف آن نظر داشته باشد نظر وى براى خود او حجت است و نظر ما نيز براى ما حجت است (( .

در كتاب النظم الاسلامية نقل شده كه : (( ابوحنيفه عمل به رأى را براى استنباط حكم شرعى , توسعه داده و رأى را بر نص خاص اگر از طريق آحاد بود , مقدم مى داشت , زيرا او فقط به خبر متواتر يا مجمع عليه , عمل مى كرد . ((

ابن شهر آشوب , در كتاب مناقب مى نويسد : (( مشهور است كه ابوحنيفه مى گفت : اگر به راه راست رفتم از من پيروى نماييد و اگر به راه كج رفتم مرا راست سازيد . ((

جلال الدين سيوطى , در كتاب تاريخ الخلفاء ( به نقل از ابن سعد از حسن بصرى ( مى گويد : (( پس از آنكه مردم با ابوبكر بيعت كردند او سخنانى ايراد نمود , از آن جمله گفت : من بهتر از هيچيك از شما نيستم , پس مرا مراقبت كنيد , اگر به راه راست رفتم از