6 ـ نكوهش قياس و اجتهاد به رأى

از رسول خدا احاديثى از طريق اهل سنت درباره مذمت عمل بر طبق قياس و اجتهاد به رأى وارد شده كه از آن جمله است :

الف ـ امام على ( عليه السلام ) از پيامبر نقل كرده كه فرمود : (( يا على اياك و الرأى )) اى على از رأى بپرهيز .

ب ـ در فردوس الاخبار ديلمى و تاريخ خطيب بغدادى از پيامبر نقل شده كه فرمود : (( ستفترق امتى على بضع و سبعين فرقة اعظمها فتنة على امتى قوم يقيسون الامور برأيهم يحرمون الحلال و يحللون الحرام )) : بزودى امت من به هفتاد و چند گروه تقسيم مى شوند . بزرگترين آنها از حيث فتنه بر امت من گروهى هستند كه احكام خدا را براى خود قياس مى كنند و از اين راه حلال خدا را حلال و حرام او را حلال مى سازند .

ج ـ در فردوس الاخبار از ابوهريره نقل شده كه پيامبر گفت : (( تعمل هذه الامة برهة بكتاب الله و برهة بسنة نبيه ثم تعمل بالرأى فاذا عملوا به فقد ضلوا و اضلوا )) : اين امت در برهه اى از زمان به كتاب خدا و در برهه اى ديگر به سنت پيامبرش عمل مى كنند و سپس مطابق رأى و نظر خويش عمل مى كنند و زمانى كه مطابق رأى خود عمل نمايند هر آينه