افاده علم نكند ارزش قضايى ندارد. مگر اينكه در باب دماء براى قاضى افاده لوث كند. كه در اين صورت موضوع براى قسامه مى‌شوند.

س 128- طرق شرعى احراز عدالت شاهد در قضاوت را ذكر فرمائيد.

ج- عدالت به شهادت دو شاهد عادل يا به علم و يا اطمينان خود قاضى ثابت مى‌شود حال چه اين علم يا اطمينان از معاشرت با شخص حاصل شود يا از شهرت بين مردم. علاوه بر اينها حسن ظاهر و مواظبت بر انجام واجبات و ترك محرمات خود كاشف تعبدى بر عدالت مى‌باشد اگر چه موجب علم و اطمينان نشود.

س 129- اگر فردى در حالت و وضعيتى باشد كه با شنيدن خبر ناگوار احتمال مرگش مى‌رود، و شخصى با اطلاع از اين موضوع به قصد قتل وى، بوسيله تلفن خبر ناگوارى به اطلاع او مى‌رساند و آن فرد بر اثر شنيدن آن خبر فوت مى‌كند آيا اين داخل در قتل عمد است؟

ج- در فرض مذكور كه قصد قتل وى را داشته است، قتل عمد مى‌باشد.

س 130- قتلى واقع شده است و قاتل مردّد است بين دو نفر، و قاضى ظن اجمالى دارد كه قاتل يكى از دو نفر است و شواهد و قرائن هم ظن قاضى را تأييد مى‌كند. در اين صورت آيا مى‌شود با قرعه معين كرد كه قاتل چه كسى است؟

ج- ظاهراً مورد از موارد لوث و قسامه است كه اگر اصل قتل محرز شده و براى قاضى شرع اماره ظنيه قائم شده بر اينكه يكى از دو نفر قاتل است چنانچه دو متهم بيّنه بر رفع اتهام خود ندارند بر ولىّ دم است كه اقامه قسامه كند كه اگر اقامه كرد ديه ثابت مى‌شود و بايد دو متهم با توافق خود مشتركاً يا با قرعه، ديه را، بپردازند و اگر اقامه قسامه نكرد بر دو متهم‌