بهبودى حاصل شود و الّا مى‌توانند او را بدون احرام وارد مكه كنند، ولى اگر قبل از ضيق وقت بهبود يافت بايد برگردد به يكى از مواقيت معروفه و محرم شود و اگر ممكن نشد تكليفى ندارد و معلوم مى‌شود در اين سال مستطيع نبوده و حج بر او واجب نشده است و الحاق بيهوش به جاهل و ناسى مشكل است، بلى چنانچه سالهاى بعد استطاعت داشت يا حج بر او مستقر بوده است بايد حج انجام دهد.

احرام‌

س 148- آيا در نيّت احرام و ساير اعمال حج، قصد بر انجام عمل بدون ريا و توجه به عملى كه انجام مى‌دهد، كافى است؟ و يا گذراندن از قلب، يا به زبان آوردن آن لازم است؟

ج- نيّت به تنهايى كافى است. ولى مستحب است كه به زبان بياورد.

س 149- اين جانب يك سال حج براى خود انجام داده‌ام و چند حج نيابتى نيز در سالهاى متعدّد انجام داده‌ام ان شاء اللَّه امسال توفيق تشرف به حجّ خواهم داشت، آيا مى‌توانم به نيّت ما فى الذّمه حج بجا آورم كه اگر حج خود يا يكى از منوب‌عنه‌ها اشكال داشته بجاى آنها محسوب شود و الّا براى خودم مستحبى محسوب شود؟

ج- بلى مى‌توانيد به نحو مذكور نيت كنيد و چنانچه يك حج واجب- اعم از حجى كه اصالتاً واجب بوده، يا نيابتاً واجب شده- بر ذمه شما باشد بري‌ء الذمه مى‌شويد. و الّا حج ندبى خواهد بود.

س 150- ولىّ طفل غير مميز طبق فتواى چه كسى او را محرم كند و اعمال او