هم تخصص داشته- اشكال كرده و مى‌فرمايد: آنچه مرحوم كمپانى فرموده كه «اعدام مضافه، حظى از وجود دارند»، بنا بر دقت فلسفى، صحيح نيست. همان‌طور كه عدم مطلق، چيزى نيست و حظى از وجود ندارد، عدم مضاف نيز همين‌طور است. اصولًا عنوان «عدم» حتى با استشمام رائحه وجود هم نمى‌سازد. [1] به‌همين‌جهت در بحث نواهى، محققين علم اصول، با اين مطلب كه «متعلق نهى عبارت از ترك طبيعت است» به شدت مخالفت كرده و مى‌گويند: «عدم، چيزى نيست كه بتواند اتصاف به مطلوبيت پيدا كند، بلكه متعلق نهى، همان «وجود» است و تفاوت بين امر و نهى اين است كه امر، بعث اعتبارى به وجود است و نهى، زجر اعتبارى از وجود است. اما متعلق هر دو عبارت از «وجود» است». امام خمينى رحمه الله با توجه به اين مبنا خطاب به مرحوم آخوند مى‌فرمايد: «ترك صوم روز عاشورا» چيزى نيست كه شما معتقديد عنوانى راجح- بلكه ارجح- برآن انطباق پيدا كرده يا ملازم با آن مى‌شود؟ [2]

راه ديگر براى مناقشه در كلام مرحوم آخوند

آيا اگر ما مبناى امام خمينى رحمه الله را نپذيريم، راهى براى اشكال در كلام مرحوم آخوند وجود دارد؟ بلى، راه ديگرى هم وجود دارد كه بيان آن متوقف بر يك مقدمه است. مقدمه: آنچه در اذهان ارتكاز پيدا كرده كه «ترك واجب، حرام است»، حرف باطلى است و ما در مورد واجبات، بيش از يك حكم نداريم و آن وجوب است. اگر كسى واجب را اتيان كرد، كه به وظيفه خود عمل كرده است و اگر اتيان نكرد، استحقاق عقاب پيدا

[1]- مناهج الوصول إلى علم الاصول، ج 2، ص 11

[2]- مناهج الوصول إلى علم الاصول، ج 2، ص 139 و 140 و معتمد الاصول، ج 1، ص 201 و 202، تهذيب الاصول، ج 1، ص 414- 416