نام کتاب : اصول فقه شيعه نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 575
همين
معانى جديد، اراده مىشده است بدون اينكه قرينهاى همراه آن باشد. كارى به مسأله
نقل ائمه عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله نداريم. الآن هم وقتى ما
به روايتى از امام صادق عليه السلام برخورد مىكنيم و مىبينيم در آن روايت، لفظ
صلاة و صوم و ... وجود دارد، بدون اينكه بحث را مبتنى بر ثبوت يا عدم ثبوت حقيقت
شرعيه بنماييم، بدون هيچ ترديدى، معانى شرعيه را مىفهميم و هيچكس نمىتواند اين
معنا را انكار كند. قبل از زمان صادقين عليهما السلام تا زمان امير المؤمنين عليه
السلام نيز بههمينصورت بوده است. آيا مىتوان باور كرد كه اين الفاظ در زمان
خلافت امير المؤمنين عليه السلام- كه فاصله طولانى بيست و پنج سال با رحلت حضرت
پيامبر صلى الله عليه و آله داشت- در معانى جديد ظهور نداشته است؟ يا اينكه بايد
اطمينان- بلكه يقين- داشته باشيم كه در لسان امير المؤمنين عليه السلام هم ظهور در
معانى جديد داشته است و براى دلالتش بر معانى جديد، نيازى به قرينه نداشته است.
امّا در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله، يك وقت كثرت استعمال را در لسان خود
رسول خدا صلى الله عليه و آله ملاحظه مىكنيم. آيا در لسان آن حضرت، كثرت استعمال
به حدّى رسيد كه براى اين الفاظ، وضعى تعيّنى بهوجود آورد؟ و يك وقت در لسان
مجموعه مسلمانان- اعم از رسول خدا صلى الله عليه و آله و مردم- ملاحظه مىكنيم.
آيا در اين مجموعه، كثرت استعمال به حدّى رسيد كه دلالت اين الفاظ بر اين معانى
بدون نياز به قرينه باشد؟ اين فرض را هم- ظاهراً- نمىتوان انكار كرد كه اگر ما
استعمالات را ملاحظه كنيم درمىيابيم كه اين مسئله تحقّق پيدا كرده است. خصوصاً با
توجه به اين نكته كه اگر لفظ صلاة از رسول خدا صلى الله عليه و آله صادر مىشد،
مسلمانان روى اعتقاد به نبوّت كه به ايشان داشتند خود را موظّف مىدانستند دستورات
حضرت را عملى كنند، لذا شايد به دنبال اين لفظ صلاة، هزاران استعمال ديگر پيش
مىآمد و هركس مثلًا به ديگرى مىگفت: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: «صلّ
عند رؤية الهلال». در نتيجه، اين واقعيت را نمىتوان انكار كرد كه در مجموعه
مسلمانان حتى در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله كثرت استعمال به حدّى رسيد كه
دلالت اين الفاظ بر معانى جديد، نيازى به قرينه نداشت.
نام کتاب : اصول فقه شيعه نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 575