8ـ انگلس مى گويد سه اكتشاف مهم در قرن نوزدهم مايه بارور شدن ديالك تيك گرديد و يكى[1] از آن ها كشف تكامل در حيوانات به وسيله لامارك و داروين بوده است.

اتفاقاً تكامل از نظر لاماركيسم و داروينيسم تدريجى بوده و هيچ گاه به صورت انقلابى وجهشى نبوده است عامل اخيرى كه براى تحول به نام «موتاسيون» (جهش) كشف گرديده است باز حالت انقلابى نيست.

بلكه به معناى ظهور يك عضو به صورت بى سروصدا و نامحسوس است و تا مدت ها بى خاصيت جلوه مى كند با توجه به اين موارد كه به هرجا دست بيندازى، نمونه هاى ديگرى نيز به دست مى آيد، نمى توان حصول تكامل از طريق تبديل كميّت به كيفيت را يك قانون جهان شمول كه مبناى يك ايدئولوژى انقلابى باشد دانست، بلكه بايد حصول كيفيت ها را گاهى از طريق انقلاب وجهش و گاهى از طريق تراكم تغييرات جزئى توجيه و تفسير كرد.

هر انقلابى روبه تكامل نيست

شما فرض كنيد تمام تحولات از طريق انقلاب وجهش انجام مى گيرد، ولى بايد توجه كرد كه تكامل برخلاف ادعاى ديالك تيك حتمى و همگانى نيست، تكامل تنها در بخشى از موجودات است كه داراى سيستم باز است; يعنى با خارج از خود ارتباط دارد و پيوسته