قرآن مجيد در ضمن دو آيه ارتباط جهان بينى را با ايدئولوژى به صورت شرط لازم نه شرط كافى، كاملا روشن مى سازد; در آيه نخست انسان را از طريق مطالعه آفرينش آسمان ها و زمين و گردش شب و روز به واقعيتى به نام خداى آفريدگار آن ها، متوجه مى سازد آن گاه در آيه دوم سراغ تكليف و وظيفه مى رود و ياد خدا را در تمام احوال به صورت وظيفه متذكر مى گردد. و به گونه اى اشعار مى دارد كه علم، مسؤليت زاست و شناخت هستى خالى از مسؤليت نخواهد بود چنان كه مى فرمايد:

(إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ لَآيَات لِأُولِي الأَلْبَابِ);[1] در آفرينش آسمان ها و زمين و گردش شب و روز براى خردمندان نشانه هايى براى شناخت خدا وجود دارد (يعنى خدا در جهان بينى متفكر وجود دارد).

(الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللهَ قِيَامًا وَ قُعُودًا وَ عَلَى جُنُوبِهِمْ);[2]آنان كه خدا را ايستاده و نشسته و بر پهلوى خود ياد مى كنند يعنى اين چنين وظيفه دارند با اين بيان اصالت نظريه سوم در عين حال بى پايگى احتمال دوم كه هر نوع ارتباط را ميان اين دو انكار مى كند از ميان مى رود.

جهان بينى توليد كننده ايدئولوژى نيست

نظريه نخست كه ايدئولوژى را برگردان جهان بينى و يا دومى را