حيات بخش خورشيد و تأثير آب و خاك را مانند حرارت مادر مصنوعى (ماشين جوجه كشى) انگاشت و مؤثر واقعى را تضاد درونى انديشيد.

ماركسيست ها كه فلسفه خود را فلسفه علمى معرفى مى كنند، غالباً برداشت فلسفى آنان، برچند مثال دور مى زند، در صورتى كه براى اثبات يك قانون كلى بايد به ا ستقراء و تتبع وسيع دست زد. هيچ پزشك محقق با يكى ـ دو آزمايش استعمال داروئى را بر كليه بيماران مشابه آن دو مورد، تجويز نمى كند، مگر اين كه دارو را در مناطق مختلف، روى بيماران گوناگون آزمايش كرده باشد.

ماركس مى گويد: هر پديده طبيعى و اجتماعى براثر تضاد درونى پديد مى آيد، آيا ماركس درباره بخارشدن آب به وسيله حرارت خارجى چه مى گويد؟

آيا تضاد درونى آن را به صورت بخار مى آورد، يا آتش زير ديگ غوغا را در آن بوجود مى آورد؟

آيا نزول باران، معلول تضاد درونى است يا اين كه باد، بخار درياها را به حركت درآورده سرانجام ابر تشكيل مى شود و ابر به دانه هاى باران تبديل مى گردد، و همگى تحت تأثير عوامل بيرونى صورت مى پذيرد.

آيا بارورى انسان و حيوان، در سايه عامل خارجى نيست، يا اين كه تضاد درونى، خود به خود ماده را بارور مى سازد؟

با وجود اين مثال ها و نمونه هاى فراوان چگونه مائو و مائوئيست ها مى گويند عامل تكامل، تضاد درونى است.