آن گاه دانه در ضمن رشد خود، ساقه پيدا كرده و گل مى دهد اين همان مرحله آنتى تز است، آن گاه دانه هاى جديدى را پيدا كرده، گل مى ريزد و ساقه مى پوسد و يك دانه، به ده مقابل و صد مقابل تبديل مى گردد، و پديده اى در سطح برترى قرار مى گيرد، اين همان سنتز است و مجموعاً همان توليد زنجيرى تز ـ آنتى تز ـ سنتز مى باشد.

ماركسيسم به پيروى از فلسفه هگل، مكانيسم عمومى تحولات جهان را از طريق توليد زنجيرى ياد شده، توجيه مى كند و يادآور مى شود كه كليه تحول هاى جهان اعم از بى جان و يا با جان، فرد يا اجتماع، يك جريان زنجيرى داخلى تكرارى، (توليد و تنازع و تركيب) دارد و هر چه هست از درون شئ سر مى زند، بدون آن كه عامل خارجى دخالت داشته باشد.

2ـ حكومت امپراتورى ناپلئون، معلول مخالفت هايى بود كه از درون بر ضد حكومت سلطنتى فرانسه انجام گرفت. آن گاه عوامل رژيم حاكم، تسليم انقلابيون شدند و حكومت انقلابى با بقاياى حكومت سلطنتى تركيب گشت حكومت امپراتورى ناپلئون را به وجود آورد.

3ـ در نظام كشاورزى فئودال، كه همان نظام ارباب رعيتى است، پيشهوران و سوداگران به ثروت مى رسند، و تدريجاً قدرت را از دست فؤدال در مى آورند، و نظام فؤدالى در ضمن رشد، به سرمايه دارى تبديل مى گردد.

نظام سرمايه دارى و گسترش صنايع، ضد خود را كه همان كارگردان و زحمت كشان هستند در دل خود پرورش مى دهد و آنان را