نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 435
98 و 99- إِلَّا
الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا
یَسْتَطِیعُونَ حِیلَةً وَ لا یَهْتَدُونَ سَبِیلًا فَأُولئِکَ عَسَی
اللَّهُ أَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ کانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً. «الا»
استثناء منقطع است به معنی «لکن» یعنی: بیچارگانی که نه توانایی دفاع
دارند و نه راه فرار، خدا آنها را میبخشاید، اینها مستضعفین واقعیاند نه
گروه اول، آمدن لفظ «ولدان» به نظرم برای توضیح مطلب است یعنی آنها مانند
کودکان توانایی دفاع و فرار ندارند، زنان و مردان در صورتی مستضعفند که در
این حد باشند. «عسی» گاهی معنای حتمیت میدهد چنان که در قاموس قرآن
گفتهام «عفو» در آیه ظاهرا برای جبران کمبود و زدودن شقاوت آنهاست که در
اثر عدم اعمال نیک بوجود آمده است و گرنه آنها در این زمینه گناهکار نیستند
و نیز میفهماند که انسان در هر حال بعفو و غفران خدا نیاز دارد. 100- وَ مَنْ یُهاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً کَثِیراً وَ سَعَةً. هجرت
در راه خدا آن است که: انسان برای پیشبرد راه توحید و مبارزه بر علیه
طاغوتها از دیار خود هجرت نماید و آن بزرگترین سازندگی و ابتدای تکامل و
ترقی انسان و مکتب اوست و نشانگر آن است که برای انسان انقلابی مکتب مطرح
است نه زندگی و خانواده چنان که راه انبیاء همین است یَجِدْ فِی الْأَرْضِ
... وعده پیش رفت و رفاه است. وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً
إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ
أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ گویند: چون آیه هجرت نازل شد مردی بنام جندب در
مکّه بود، با آنکه بشدت مریض بود و گفت: به خدا من از آنها نیستم که خدا
استثناء کرده من در خود نیرویی مییابم و براه بلدم به خدا در مکه نمیمانم
میترسم در آن بمیرم فرزندانش او را در سریری بر دوش گرفته و از مکه بیرون
بردند، او در منزل «تنعیم» یک فرسخی مکه از دنیا
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 435