نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 428
زده باید با پرداخت خونبها آن را جبران کند. فَإِنْ کانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَکُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ. این
حکم دوم است و آن اینکه مقتول مؤمن است ولی خانواده او کافر حربی هستند در
این صورت فقط برده آزاد میکند و به خانواده او چیزی نمیرسد. وَ إِنْ
کانَ مِنْ قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ
إِلی أَهْلِهِ وَ تَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ حکم سوم اینکه مقتول کافر
از قومی باشد که با مسلمانان پیمان صلح بستهاند در این صورت باید هم
خونبها بدهد و هم برده مؤمن آزاد نماید معلوم میشود که اسلام به مسئله
پیمان بسیار اهمیت میدهد در اینجا دیه پیش از تحریر آمده به مناسبت احترام
پیمان یعنی خونبها از آزاد کردن بنده مهمتر است بخلاف قتل مؤمن که تحریر،
اول ذکر شده است فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ شَهْرَیْنِ مُتَتابِعَیْنِ
اگر برده پیدا نشد یا پول نداشت باید دو ماه پی در پی روزه بگیرد از ائمه
طاهرین علیهم السّلام نقل شده: اگر یک ماه روزه بگیرد و یک روز از ماه دوم
بآن متصل کند امر پی در پی بودن بوجود آمده است در صورت معذور بودن بقیه را
قضا میکند [1] تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً
ظاهرا «توبة» راجع به هر یک از خونبها، برده و روزه است یعنی این گونه
جبران شدن قتل، رجوعی است از خدا به بنده که اشتباه او را جبران نماید، وصف
علیم و حکیم حکایت دارد که این دستور از روی علم و حکمت صادر شده نه بدون
دقت و بررسی. 93- وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ
جَهَنَّمُ خالِداً فِیها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ
أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِیماً. در تحقیق این قتل دو شرط لازم است یکی
اینکه دانسته و از روی عمد باشد دوم اینکه بداند که مقتول مؤمن است. این
آیه تهدید شدیدی است ولی این عمل توبه پذیر است و با آیات إِنَّ اللَّهَ
یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً زمر/ 53 إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ
یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ نساء/ 48 میشود
آن را مقیّد کرد.[1] صافی.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 428