نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 35
عادل
بودنش هم بوسیله دلالت موجودات و هم بوسیله خبر پیامبران است، آن گاه که
دلائل علمی وجود خدا را اثبات کند بهترین گواه، خود ذات لا یزال است بر
اینکه معبودی جز او نیست و بعدالت قائم است. ملائکه موجود با شعور و
دراکی هستند که معبود و عادل بودن خدا را با دلائل خود میفهمند، خدا از
شهادت آنها خبر میدهد و گرنه راهی بدانستن شهادت آنها نداریم، از طرف دیگر
اولوا العلم و ارباب دانش با براهین بیشمار ثابت میکنند که معبودی جز
خدا نیست و همه کائنات بمعبود بودن و عدالت وی دلالت دارند. «قائما» به
نظرم حال است از «هو» در لا إِلهَ إِلَّا هُوَ نه از «اللَّه» یعنی عدالت
مورد شهادت است نه گواهی دادن در حال عدالت. معنی آیه چنین است: خدا و
ملائکه و دانشمندان شهادت میدهند که معبودی جز خدا نیست و کارش بعدالت
است. به نظر میآید: آمدن این آیه برای آنست که مغلوب شدن کفّار، رفتن
به آتش غلبه اهل حق، مزیّن شدن مال و جاه دنیا در نظر مردمان، اهل بهشت شدن
نیکوکاران و ... همه از رشحات معبود بودن و عادل بودن خدا است خدا
میگوید: ملائکه گواهی میدهند و دانشمندان میدانند که معبود عادل باید
چنین باشد. چنان که دو وصف «عزیز- حکیم» در ذیل آیه نیز بآن دلالت دارند.
نکتهها
در ذیل آیه 25 از سوره بقره توضیح داده شد: نهرهایی که از زیر درختان
بهشتها جاری است چه نهارهایی است و چرا قرآن این اندازه باین نهرها تکیه
میکند و حدود سی و شش بار آن را تکرار کرده است و آیه 15 از سوره قتال در
تعریف آن نهرها نقل شد، از طرف دیگر بهشت و جهنّم و آخرت، بضرورت اسلام همه
مادّیاند، هر که راجع بنعمتهای بهشتی و زنان آن قائل بروحانی بودند باشد
از اسلام خارج است. همه این وعدهها و لذائذ، مادی هستند مگر رضوان خدا و
نظائر آن.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 35