نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 316
پیش از دین ذکر شده نظر به اهمیت آن است که باید حتما عملی شود و گرنه آن در مقام دوم است. آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً [1]. این
جمله جواب سؤالی است که به نظر میآید و آن اینکه چرا سهام ارث با هم
متفاوتند؟ جواب: این تفاوت به شما گران نباشد تقسیم ارث بر اساس طبیعی و
فطری است، شما نمیدانید از پدران و فرزندان کدام به شما نافعتر است تا به
دلخواه خود احکام جعل کنید بلکه واقعیات را خدا میداند، پیرو دستور او
باشید فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً یعنی:
اینها تعیینی است از جانب خدا، همان خدایی که به مصالح بندگان داناست و از
روی حکمت و درک کار میکند. این جمله نیز بیان میدارد که تفاوت سهام ارث
روی واقعیات است. این آیه راجع بود به ارث نسبی که علقه پدری، مادری و فرزندی است. آیه ذیل شامل ارث سببی است که ارث زن و شوهر باشد و ارث سببی که برادران و خواهران باشند. 12-
وَ لَکُمْ نِصْفُ ما تَرَکَ أَزْواجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ
فَإِنْ کانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ
بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِها أَوْ دَیْنٍ. اگر زن بمیرد و فرزندی
نداشته باشد نه از شوهر فعلی و نه از شوهر قبلی در این صورت، نصف مال را
شوهر میبرد و اگر فرزندی داشته باشد، سهم شوهر یک چهارم خواهد بود، این هر
دو بعد از مفروض کردن قرض میت و وصیت او خواهد بود. وَ لَهُنَّ
الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کانَ
لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ
وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِها أَوْ دَیْنٍ.[1]
گویند آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ مبتداء و خبر آن لا تَدْرُونَ ... است و
«فریضة» حال است از مواریث معین و وصیت شده در آیات سابق. به قولی تقدیر آن
«فرض هذه الاحکام فریضة من اللَّه» است.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 316