نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 196
المیزان
فرموده: در قرآن به مقتول در راه خدا «شهید» گفته نشده و آن از مستحدثات
اسلامی است، پس مراد از «شهداء» در آیه شاهدان بر اعمال مردم هستند، در
المنار هر دو وجه را گفته و وجه اول را ترجیح داده است. بهر حال مقتولین در
راه خدا را شهید گفتهاند که روز قیامت بر اعمال مردم شاهد خواهند بود و
یا بعد از مرگ نعیم خدا را مشاهده میکنند و یا اینکه خدا و ملائکه باهل
بهشت بودن آنها شهادت دادهاند. وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ
شاید اشاره است که مقام شهادت بهر کسی نصیب نمیگردد، خدا فقط پاکان را
باین امر میگزیند. علّت پنجم و ششم آیه: 141- وَ لِیُمَحِّصَ اللَّهُ
الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَمْحَقَ الْکافِرِینَ و تا مؤمنان را خالص گرداند و
کفار را بتدریج ناقص و زایل کند، گویند مراد از تمحیص مؤمنین خالص کردن
آنها از گناهان است، ولی ظاهرا مراد خالص کردن ایمان آنها از آلودگیهای شرک
و کفر است چنان که فرموده: وَ لِیُمَحِّصَ ما فِی قُلُوبِکُمْ آل عمران/
154، آری مداوله و نشیب و فرازها همچون بوته طلا ایمان مؤمن را خالص و پاک
میکند و توجه او را به خدا و دین میافزاید [1]. و نیز، خدا در اثر
مداوله کفار را بتدریج محو و زایل میکند، منظور آن نیست که کفار را از بین
میبرد، بلکه کفار در روز غلبه طغیان و ستم میکنند و در روز شکست مأیوس
میگردند بدین وسیله آنچه از فضیلت و انسانیت در آنها وجود دارد بتدریج از
بین رفته چیزی باقی نمیماند، مثلا معاویه روزی که با پدرش در برابر رسول
خدا صلّی اللَّه علیه و آله مغلوب شد بدروغ اسلام آورد، معلوم شد در بت
پرستی استقامت نداشته است و آن روز که بر مسلمانان حاکم شد، ظلم و جور پیشه
کرد،[1] موقعی
که این قسمت از تفسیر را مینوشتم روز 3 ج 2/ 1398 طرف ظهر در بافت کرمان
در تبعید بودم، این تبعید و زجر فاصله مرا از ستمگران بیشتر کرده و تنفرم
را بآنها افزوده است و این یک نوع خالص شدن ایمان من از دوستی ستم پیشگان
است.
نام کتاب : تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 196