responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 9  صفحه : 176

و حصره العدوّ،و حصر في كلامه اذا عيى فيه،و الحصر؛احتباس البطن،و الحصر.

العدّ ايضا لأنّ المعدود بالعدّ ينحصر. وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ؛و بنشينى براى ايشان بر سر هر راهى.و«مرصد»،جاى رصد باشد،آنجا كه بازوان [1]بنشيند،و اصل رصد، حفظ باشد،و باژ [2]را رصد براى آن خوانند كه باژوان [3]آن را مراقبت كند و نگاه دارد،و منه قوله[56-پ]: إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصٰادِ [4]،و قوله: كُلَّ مَرْصَدٍ ،نصب او بر ظرف است،و كوفيان گفتند:به حذف حرف الجر،كما قال الشّاعر:

نغالى اللّحم للأضياف نيّا و نرخصه اذا نضج القدور
اى،باللّحم،و مرصد،موضع الرّصد باشد،كالمذهب و المجمع،قال:

انّ المنيّة للفتى بالمرصد
فَإِنْ تٰابُوا ؛اگر توبه كنند از كفر،و ايمان آرند و نماز به پاى دارند و زكات مال بدهند و شرايط اسلام به جاى آرند، فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ ؛ره ايشان بگشايى،يعنى دست از ايشان بدارى كه خداى غفور و رحيم است.و گروهى به اين آيت استدلال كردند بر آنكه تارك نماز را به قتل واجب باشد چون قصد كند،براى آن‌كه خداى تعالى فرمود كه:مشركان را بكشى مگر كه ايمان آرند و نماز كنند،چنان كه ايمان به سبب حقن خون ايشان كرد همچنين نماز و زكات را،پس تارك اين به منزلت تارك آن بود قتلش واجب باشد.و آنچه به آن معنى تعلّق دارد گفته شده است پيش از اين.

علما خلاف كردند در حكم اين آيت،اعنى قوله: فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ .حسين بن الفضل گفت:اين آيت ناسخ است هر آيتى را كه در آنجا ذكر عفو و اعراض و فداست.ضحّاك گفت:اين آيت منسوخ است بقوله: فَإِمّٰا مَنًّا بَعْدُ وَ إِمّٰا فِدٰاءً [5]... ،قتاده گفت:اين ناسخ است آن را و درس آن است كه،هر دو محكم‌اند و براى آن‌كه اتّفاق است كه از اوّل كار تا آخر رسول-عليه السّلام-هم قتل كرد،هم عفو،هم فدا ستد.دليل ديگر هم در اين آيت، وَ خُذُوهُمْ ،و«اخذ»اسر باشد،و اسير را باشد كه فدا كند خود را،و دليل بر اين حديث عطاست كه گفت:مردى را پيش رسول آوردند اسير،او را ابو امامه گفتند،سيّد يمامه بود.رسول-عليه السّلام-او را


[1] .آو،بم،آن:بادبان؛آج،لب:باجبان؛مل،مج:با جوان.

[2] .همۀ نسخه بدلها:باج.

[3] .آو،آج،بم،آن:باجبان؛مل،مج:با جوان.

[4] .سورۀ فجر(89)آيۀ 14.

[5] .سورۀ محمّد(47)آيۀ 4.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 9  صفحه : 176
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست