فروفرستاديم مبارك،و اصل بركت ثبوت الخير و نموّه باشد من بروك البعير و براكاء القتال موضع الثّبات،منه قال: [1]

و هل ينجي من الغمرات الّا براكاء القتال او الفرار
و قولنا تبارك اللّه [2]:اى يثبت بصفة الالهيّة لم يزل و لا يزال.فاتّبعوه؛ متابعت كنيد آن را و بترسى [3]از خدا و از معاصى او اجتناب كنيد [4]تا باشد كه مستحقّ رحمت او شوى [5]،و اند [6]جاى بيان كرديم كه«لعلّ»را معنى ترجّى باشد و اين اميد راجع باشد با مكلّف نه با خداى تعالى،و گفتند:لعلّ به معنى«كى»باشد و گفته [7]«لعلّ»و«عسى»از خداى واجب باشد،و اصل قول اوّل است كه كلمه با آن بر ظاهر خود باشد و مكلّف بين الخوف و الرّجاء بود چنان كه تكليف اقتضا مى‌كند. قوله: تَقُولُوا ،عامل در انزلناه باشد و تقدير آن‌كه:انزلنا الكتاب لئلاّ تقولوا،ما اين كتاب را براى آن فرستاديم تا شما نگويى كه كتاب يعنى تورات و انجيل بر دو طايفه يعنى جهودان و ترسايان پيش ما [127-ر]فروفرستادند.

و او را مثله بسيار است من قوله: يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا [8]و المعنى:لئلاّ تضلّوا،و قوله: وَ أَلْقىٰ فِي الْأَرْضِ رَوٰاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ [9]،اى لئلاّ تميد بكم،و قوله: أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيٰامَةِ إِنّٰا كُنّٰا عَنْ هٰذٰا غٰافِلِينَ ،و زجّاج در اين جمله مواضع گفت،تقدير آن است كه:كراهية ان تضلّوا و ان تقولوا،و ان تميد،حق‌تعالى به اين آيت حجّت بر كافران عرب گرفت و گفت:من اين كتاب قرآن براى آن فرستادم تا عرب نگويند اهل كتاب را كتاب دادند و ما را ندادند.اگر به ما خير خواستندى ما را نيز كتاب دادندى،چه همان تكليف كه ايشان را هست ما را هست.