responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 8  صفحه : 153

تمنّاى آن كرد و خواست تا فرشته باشد تناول درخت كرد،جواب آن است كه در آيت ذكر ثواب و قلّت و كثرت او نيست،معلوم است كه غرض از اين[آن] [1]باشد كه آن به بود كه ثوابش بيشتر باشد،و اين در آيت نيست و انّما بر ايشان تلبيس كرد كه شما از اين درخت منهى نه‌اى [2]،مگر آنگه كه فرشته بوده‌اى [3]چون فرشته نه‌اى [4][منهى نه‌ايد] [5]،يعنى فرشته باشد كه منهى باشد از چنين [6]درخت، چون شما را فرشته نه‌اى [7]تا بدانى كه [8]رواست شما را از اين درخت خوردن.و بر قول آن‌كس كه گفت كه:أن تكونا،به معنى«لئلاّ تكونا»ست [9]،سؤال ساقط باشد.

وَ قٰاسَمَهُمٰا ،و با [10]ايشان سوگند خورد كه غرض من به اين گفتار نصيحت شماست،و اين [11]از باب مفاعله است كه ميان دو كس نباشد،مثل قولهم:

طارقت النّعل و عاقبت اللّصّ،و عافاه اللّه،و قال الهذلىّ [12]:

و قاسمها باللّه جهدا لأنتم ألذّ من السّلوى إذا ما نشورها
چون سوگند بخورد [13]شبهۀ ايشان قوى شد ازآنجا كه ظنّ ايشان چنان بود كه هيچ‌كس دليرى نيارد كردن[بر سوگند] [14]به دروغ و از جملۀ دواعى شد ايشان را در تناول درخت،و«لام»تأكيد را موضع صدر كلام باشد،نحو قولك:

لزيد منطلق،مگر در خبر«إنّ»كه نخواستند كه جمع كنند بين«انّ»و«لام»، إذ هما للتّأكيد،دو حرف تأكيد،در يك جاى جمع نكردند،لا يقال:إنّ لزيدا منطلق،بل چون«إنّ»باشد،«لام»در خبر آرند،يقال:انّ زيدا لمنطلق،و كذلك يقال:انّي لك لناصح،و لا يقال:أنا لك لناصح،انّما يقال:ناصح بغير«لام».و


[14] [5] [1] .اساس:ندارد،با توجه به مج،وز افزوده شد.

[2] .مج،وز،مل:نه‌ايد.

[3] .آج،لب:بوده‌ايد،مج،وز:بوديتان.

[4] .مج،وز،مل،آج،لب:نه‌ايد.

[6] .وز،آج،لب:از اين.

[7] .مج،وز،آج،لب:نه‌ايد.

[8] .مج،وز،مل،آج،لب:بدانيد كه.

[9] .مل،تكونا گويد.

[10] .مج،وز:و به.

[11] .كذا:در اساس و همۀ نسخه بدلها،چاپ شعرانى(134/5):و اين نه.

[12] .وز+شعر.

[13] .مج،وز،مل:بخوردند،آج،لب:خورد.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 8  صفحه : 153
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست