وَ مِنَ النّٰاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنّٰا بِاللّٰهِ فَإِذٰا أُوذِيَ فِي اللّٰهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النّٰاسِ كَعَذٰابِ اللّٰهِ [1] ،مسلمانان از مدينه اين آيت به ايشان نوشتند،ايشان بخواندند و توبه كردند و هجرت كردند،خداى تعالى در ايشان اين آيت بفرستاد. ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هٰاجَرُوا مِنْ بَعْدِ مٰا فُتِنُوا ثُمَّ جٰاهَدُوا وَ صَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهٰا لَغَفُورٌ رَحِيمٌ [2].آنگه حق‌تعالى در حقّ آنان كه هجرت كردند و در راه وفات رسيد ايشان را اين آيت بفرستاد و گفت [3]:هركه او از خانۀ خود بيرون آيد، مُهٰاجِراً هجرت‌كننده-و نصب او بر حال است-به خداى و پيغامبر،آنگه مرگ در يابد او را، فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللّٰهِ .

و سبب آن بود كه چون اين مرد بيمار از مكّه بيرون آمد آنجا كه حال بر او سخت شد[336-پ]و دانست كه بخواهد مردن،دست راست مى‌برآورد [4]و بر دست چپ مى‌زد و مى‌گفت:اللهم هذه لك و هذه لرسولك،بار خدايا اين بيعت تو راست و اين بيعت رسولت راست [5]،ابايعك على ما بايع عليه رسولك،بيعت مى‌كنم تو را بر آنچه رسول خداى تو را بيعت كرد.اين بگفت و گذشته شد [6].مسلمانان گفتند:اگر به مدينه رسيدى ثواب و مزد مهاجران يافتى،امّا چون نرسيد ندانيم كه او را مزد مهاجران باشد يا نه!و مشركان گفتند:اين مرد نه به خانۀ خود بماند و نه به مقصود رسيد-بر طريق شماتت [7].خداى تعالى اين آيت فرستاد و گفت: فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللّٰهِ -أى وجب،مزد او بر خداى واجب شد و نزديك [8]خداى واقع شد و به موقع افتاد. وَ كٰانَ اللّٰهُ غَفُوراً رَحِيماً ،و خداى تعالى آمرزنده است،آن را كه او در حال شرك كرد،و بخشاينده است بر او در آنچه در حال اسلام كرد.

وَ إِذٰا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ ،و چون در زمين سفر كنى و بروى [9]. فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ