جُنٰاحٌ ،بر شما بزه‌اى و حرجى نيست كه قصر كنى [1]به نماز اگر ترسى [2]از فتنۀ كافران.

بدان كه ظاهر آيت چنين مى‌نمايد كه قصر در نماز روا نبود الّا با خوف،و خلاف نيست كه اگر خوف باشد و اگر نباشد [3]در نماز سفر قصر بايد كردن،و خوف شرط نيست در قصر نماز براى اين معنى اصحاب شافعى گفتند كه:اين جا كلام تمام است كه گفت:«من الصّلاة».و قوله: إِنْ خِفْتُمْ ،ابتداى كلام دگر است،و «واو»مقدّر است،و تقدير آن است كه:و ان خفتم ان يفتنكم الّذين كفروا.و آنچه او را حمل كرد بر اين آن است كه ما گفتيم،و جماعتى بسيار از فقها گفتند كه:

اگرچه ظاهر قرآن چنان است كه قصر با خوف باشد اين حكم منسوخ است به اجماع و به نزديك او نسخ الكتاب بالسنّة روا نباشد آن را بنابراين كرد، [4]بر مذهب ما و ديگر فقها آن است كه:نسخ القرآن بالسّنّة المعلومة المقطوع عليها روا باشد،براى آن‌كه حكم سنّت معلومه از اخبار متواتر و اجماع امّت حكم قرآن است،چنان كه نسخ قرآن روا باشد بعضى بر [5]بعضى نسخ قرآن بسنّة مقطوع عليها روا باشد،و فرقى نبود.

فامّا نسخ قرآن بالسنّة غير المقطوع عليها،بناى آن بر عمل به اخبار آحاد باشد آن‌كس كه عمل گويد به اخبار آحاد به نزديك او روا باشد و به نزديك ما روا نباشد، براى آن‌كه به نزديك ما عمل به اختبار آحاد روا نباشد.و آن تقدير كه ايشان كردند آيت را،تقديرى فاسد است براى آن‌كه اگر«ان خفتم»به شرطى مستأنف كند آن را جزايى بايد،و در [6]آيت جزاى آن شرط كه ايشان تقدير كردند نيست.دگر آن‌كه «واو»ى تقدير كردند كه در كلام نيست،و نه دليلى هست بر حذف آن.

و نيز ظاهر آيت آن است كه:مرد مسافر مخيّر است در قصر نماز،و به نزديك ما و بيشتر فقها آن است كه مسافر مخيّر نيست بين القصر و الاتمام،بل چون سفر به شرايط خود بود واجب است او را كه قصر كند.