كرد. وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوٰاتِ ،خداى فعل تو با تو افگند و تو بر خداى افگندى،به وقت جزا پيدا شود،اگر اين جا نمى‌دانى،آنجا كه روز جزا بود بدانى.اگر عقاب خداى را كنند بدانى كه قول قول تو باشد و فعل فعل خداى بود.و اگر عقاب تو را كنند،بدانى كه فعل بد و قول بد و اعتقاد بد تو را بوده است [1]در خداى تعالى حيث لا ينفعك العلم،آنجا كه علمت سود ندارد و پشيمان شوى،آنجا كه پشيمانى در نگيرد و سود ندارد.

اگر گويند:چرا تكرار كرد حديث توبه،و در آيت اوّل [2]گفته بود؟جواب آن است [3]:در آيت دوم به آن بازگفت تا مطابقه باشد ميان ارادت او و ارادت آنان كه فساد خواهند تا مطابقه به مقارنه پيدا شود،كه هر چيز به عكس خويش پيدا گردد.

مفسّران خلاف كردند در آن‌كه [4]متّبع شهواتند.مجاهد گفت:مراد زناكنندگانند كه ايشان چون مفسدند مى‌خواهند تا شما[306-ر]همچو [5]ايشان باشيد، وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمٰا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوٰاءً [6]:

و ودّوا لو كفرنا فاستوينا و صار النّاس كالشّيء المشوب [7]
سدّى گفت:جهودان و ترسايانند كه نكاح محرّمات روا مى‌دارند.بعضى دگر گفتند:كنيزكانند كه هيچ تحرّج نكنند از اين معانى.قول ديگر اين [8]است كه جمله مبطلانند كه متابعت اهواء [9]و شهوات كنند،و اين اولى‌تر براى عمومش و ميل، خلاف استقامت بود.خداى تعالى از تو استقامت و راستى مى‌خواهد به دلالت آن‌كه تو را استقامت فرمود،و به آن دعوت كرد،و برآن مدح كرد في آيات كثيرة،مثل قوله: اِهْدِنَا الصِّرٰاطَ الْمُسْتَقِيمَ [10]،و قوله: إِنَّ الَّذِينَ قٰالُوا رَبُّنَا اللّٰهُ ثُمَّ اسْتَقٰامُوا [11]... ،و قوله: لِمَنْ شٰاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ [12]،و قوله: وَ يَهْدِيَكَ صِرٰاطاً مُسْتَقِيماً [13].و اصحاب