responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 259

دختر را و دو پسر عم را-يكى قتاده نام و يكى عرفطه [1]-در قول كلبى،و ديگر راويان گفتند:سويد و عرفطه [2].پسران عمّ مال بر گرفتند و چيزى به زن و دختر ندادند.و در جاهليّت عادت چنين بود كه زنان را و كودكان را ميراث ندادندى و گفتندى:ما مال به كسى دهيم كه او بر پشت ستور كارزار كند و غنيمت آرد.آن زن برخاست [3]و به نزديك [4]رسول آمد-و او در مسجد فضيخ بود-و گفت:اى رسول اللّه!أوس بن ثابت فرمان يافت،و سه دختر به من رها كرد،و من زنى عورتم [5]و چيزى ندارم،و او مالى بسيار رها كرد.پسران عمّ او مال بر گرفتند[293-پ]و چيزى به فرزندان او ندادند و به من ندادند [6]و ايشان بى‌برگ در پيش منند.

رسول-عليه السّلام-ايشان را بخواند و اين حديث با ايشان براند.گفتند:يا رسول اللّه!ايشان كه بر اسپ ننشينند و در دشمنى [7]نكايتى نكنند چيزى به ايشان بايد دادن ما را؟رسول-عليه السّلام-گفت:بازگردى [8]تا خداى تعالى چه فرمايد در كار شما.ايشان بازگشتند خداى تعالى اين آيت فرستاد:

لِلرِّجٰالِ نَصِيبٌ مِمّٰا تَرَكَ الْوٰالِدٰانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسٰاءِ نَصِيبٌ مِمّٰا تَرَكَ الْوٰالِدٰانِ وَ الْأَقْرَبُونَ .و مراد به«رجال»فرزندان نرينه‌اند،و به«نساء»دختران براى آن‌كه گفت: مِمّٰا تَرَكَ الْوٰالِدٰانِ .و«نصيب»حظّ و بهره باشد،و اين فعيل به معنى مفعول باشد،كأنّه نصب له و اعدّ له وَ الْأَقْرَبُونَ ،حقّ تعالى در اين آيت بيان ابطال حكم جاهليّت كرد كه آنچه ايشان برآن بودند از آن اعتقاد باطل بود،بل هركسى را نصيبى مقدّر باشد به حسب مصلحت،اگر اندك باشد و اگر بسيار. نَصِيباً مَفْرُوضاً ،نصب او فرّاء گفت:براى آن است كه خرج مخرج المصدر،چنان كه:

لك عندي درهم هبة أو قرضا،و كسائي گفت:نصب او بر حال است،و أخفش گفت:منصوب است به فعلى مقدّر،يعنى جعل ذلك نصيبا مفروضا،و«مفروض»


[2] [1] .كذا:در اساس و همۀ نسخه بدلها،ضبط تفسير قرطبى(46/5):عرفجة.

[3] .اساس،آج،لب:برخواست.

[4] .اساس:نزديك،با توجّه به وز تصحيح شد.

[5] .عورتى‌ام.

[6] .تب:به فرزندان او و به من ندادند.

[7] .مر:بر دشمن،ديگر نسخه بدلها:در دشمن.

[8] .مر،تب:بازگرديد.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 259
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست